KOVİD AŞISININ YÜZDE 90 ETKİLİ OLMASI NE DEMEK
Pfizer ve BioNTech’ in koronavirüs aşısının şirketin verdiği bilgilere göre yüzde 90 etkili olması medyada “Harika Bir Gün” sloganıyla haber oldu (1, 2).
Bunun tıbbi olarak ne kadar harika olduğu henüz belli olmamakla beraber bu sloganın, hisseleri bir anda yüzde 14 artan Pfizer için geçerli olduğunu söyleyebiliriz (3).
Pfizer’ den bize ne ama aşıyı geliştiren şirketin sahibi Uğur Şahin ve Özlem Türeci’ nin Almanya’ nın en zenginleri arasına girmesine milletçe sevindik (4).
Tünelin sonu göründü mü?
Dünyanın bunu “aşıyı olanların yüzde 90’ ının hayatının kurtulacağı” ve “koronavirüs salgınının sonunun geldiği” şeklinde anladığına ve medyanın da buna destek olduğuna kalıbımı basarım.
İleride sükût-u hayâle uğramamak için şu hususları bilmekte fayda var:
Çalışmada 44 bin kişinin yarısına aşı yarısına ise plasebo yapılmış. Aşı yapılan 22 bin kişiden 9’ unda, plasebo yapılan 22 bin kişiden 85’ inde semptomatik KOVİD tespit edilmiş.
Bu ikisini birbirine oranlanmasıyla (nispi risk) aşının yüzde 90 etkili olduğu neticesine varılıyor ama mutlak risk azalması sadece %0.4 kadardır.
NNV değeri: Aşı yapılan 250 kişiden sadece 1’ i faydalanmış oluyor.
Bu vesile ile plazma tedavisinin etkinliğini nispi oranlarla veren Trump ve FDA Başkanı Hahn’ ın bilim dünyasından yediği fırçaları hatırlamakta fayda var (5).
CDC’ nin de etkinliği yüzde 3 olan FluMist’ i senelerce tavsiye ettiğini unutmadık (6).
Aşı hakkında bilinmeyenler
Şu an için bilinen sadece şirketin verdiği bilgiler: Aşı, hastalığı zaten hemen daima belirti bile hissetmeden veya hafif belirtilerle atlatan erişkinlerde yüzde 90 nispi korunma sağlıyor.
Üstelik bu sadece bir şirket açıklaması; elimizde hakemli bir dergide yayınlanmış bir çalışma yok.
Asıl, aşı hakkında bilinmeyenler önemli.
BİR: Ağır tablo, hastaneye yatış ve ölüm oranlarını azaltıp azaltmadığı
İKİ: Çocukları, yaşlıları ve altta yatan hastalığı olanları koruyup korumadığı
ÜÇ: Koruyuculuğunun ne kadar devam ettiği
DÖRT: Uzun vadede ciddi yan etkilerinin olup olmadığı
BEŞ: Aşılananların başkalarına virüs bulaştırıp bulaştırmadıkları…
Maalesef bunlar hakkında hiçbir bilgiye sahip değiliz (7).
Aşının -80 derecede muhafaza edilmesinin gerekmesi; ne kadar sürede ne kadar üretilebileceği ve dağıtımı da diğer mühim sorunlar.
İki doz halinde uygulanan aşının ABD’deki fiyatının yaklaşık olarak 39 dolar (yaklaşık 328 TL) veya doz başı fiyatının 19,5 (yaklaşık 160 TL) dolar olduğu anlamına geliyor (8).
Bu arada sadece 150 civarında KOVİD vakasından sonra 44.000 kişilik bir araştırmayı durdurmak istatistiksel olarak anlamlı olsa da bu kadar sınırlı verilere dayanarak yüz milyonlarca sağlıklı insana aşı yapmanın ne kadar doğru olabileceğini de iyi düşünmek gerek (9).
Gelelim neticeye
Şirketin açıklamasına göre, aşının sağlıklı insanlardaki koruyuculuğunun beklenenden de yüksek çıkması elbette önemli ama çalışma henüz devam ediyor, devamında ne çıkacağını bilmek şu anda mümkün değil.
Asıl önemli olan, risk grubundakilerin korunması, ağır tablo ve ölümlerin önlenmesi, koruyuculuğun uzun vadeli olması, ciddi yan etkileri olmaması…
Aşı bunları sağlayabilirse işte asıl harika gün o gün olacaktır ama şu anda bunlar belli değil.
İnşallah demekten başka da elimizden gelen bir şey yok: İnşallah, tüm dünyayı bu beladan kurtaracak bir aşı tez zamanda insanlığın hizmetine sunulur.
Kaynaklar:
3. https://www.bloomberght.com/petrol-fiyatlari-pfizer-in-asi-haberinin-ardindan-sert-yukseldi-2268170
4. https://twitter.com/KoronaReport/status/1326592993126723585?s=20
9. https://www.nytimes.com/2020/09/22/opinion/covid-vaccine-coronavirus.html
Twitter âleminden:
https://twitter.com/medmyths/status/1325896062704345088?s=20
https://twitter.com/AKECassels/status/1325921688597323776?s=20
https://twitter.com/AKECassels/status/1325915047688695809?s=20
https://twitter.com/TheEconomist/status/1325903591354343424?s=20
https://twitter.com/douglasrasbash/status/1325906138005712898?s=20
https://twitter.com/AKECassels/status/1325910281940160512?s=20
https://twitter.com/AKECassels/status/1325905444028571648?s=20
***
Medimagazin’ in haberi:
Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (Covid-19) salgınına ilişkin Pfizer ve BioNTech SE tarafından geliştirilen koronavirüs aşısından müjdeli haber geldi. Pfizer ve BioNTech SE tarafından geliştirilen koronavirüs aşısının enfeksiyonu yüzde 90’dan fazla önlediği açıklandı.43 binden fazla gönüllüyle yapılan araştırmada bir gruba iki doz deneysel aşı diğer gruba tuzlu su plasebo verildi. Yapılan çalışmada aşının yüzde 90’dan fazla etkili olduğu görüldü.
“HARİKA BİR GÜN”
Hala devam eden çalışmalar ve etki düzeyi araştırması sürmesine rağmen aşının işe yaradığının ortaya konulduğunu belirten Pfizer CEO’su Albert Bourla, “Bugün bilim ve insanlık için harika bir gün” derken “Aşama 3, COVID-19 aşısı denememizin ilk sonuçlarıdır. Bu aşama aşımızın COVID-19’u önleme yeteneğinin ilk kanıtını ortaya koyuyor” ifadelerini kullandı.
TÜRKYE’DE DE DENENİYOR
Türkiye’de dahil olmak üzere 6 ülkede 43 bin 500 kişi üzerinde test edilen aşının üreticilerinin bu ay sonunda acil kullanım onayı için başvuruda bulunmayı planladığı bildirildi. Aşı, üç hafta arayla iki doz halinde uygulanacak. Pfizer, yıl sonuna kadar 50 milyon doz aşıyı piyasaya sürebilmeyi planlıyor.
Pfizer CEO’su Albert Bourla konuyla ilgili olarak, “Bugün bilim ve insanlık için harika bir gün. Koronavirüs aşımızın üçüncü faz sonuçları, aşının COVId-19’a karşı koruma sağladığını gösterdi.”
Habertürk’ te Gökhan Hotamışlıgil’ in yorumu:
https://twitter.com/ghotamis/status/1326573077656969217?s=20
Gülümser hocanın şu yazısını anımsamakta fayda var.
https://www.veryansintv.com/mrna-asilari-bir-trans-insan-projesi-mi
“Aşı deneme protokolları başarılı olmak için tasarlanmıştır”; Prof. Dr. William A. Haseltine.
kovid19 aşısı durumunu aşağıdaki yazıda eleştirel bir şekilde değerlendiriyor:
https://www.forbes.com/sites/williamhaseltine/2020/09/23/covid-19-vaccine-protocols-reveal-that-trials-are-designed-to-succeed/
Bıontech firması 2019 yılında BİLL GATES VAKIFI İLE ORTAKLIK ANLAŞMASI YAPMIŞ,
https://endpts.com/biontech-partners-with-bill-and-melinda-gates-foundation-scoring-55m-equity-investment-novartis-sells-china-unit/
BİLL GATES 2010 YILI TED KONUŞMASINDA NE DİYOR ARAŞTIRIN
ONDAN SONRA DÜŞÜNÜN AŞI OLMAK NE DEMEK !!!!