HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
MİDE KORUYUCU İLAÇLAR BÖBREK YETERSİZLİĞİ YAPIYOR
Halk arasında reflü ilaçları olarak bilinen ve tüm dünyada çok yaygın olarak kullanılan proton pompası inhibitörlerinin (PPİ) kronik böbrek yetersizliğine yol açabilecekleri bildirildi.
PPİ, daha önce de “akut böbrek hasarı” ve “akut interstisyel nefrit” adı verilen böbrek hastalıklarına sebep olmakla suçlanmıştı.
Aterosklerozun (damar sertliği) sebep ve gidişinin incelendiği, kısa adı ARIC (The Atherosclerosis Risk in Communities Study) olan çalışmanın 10.482 katılımcısı üzerinde gerçekleştirilen analizlerde, PPI kullananlarda kronik böbrek yetersizliği gelişme riskinin yüzde 20-50 yüksek olduğu belirlendi (1).
Araştırmacılar bu sonuçları, PPİ’ nin kronik böbrek yetersizliği için bağımsız bir risk faktörü olduğu ve katılımcıların PPİ yerine H2 blokeri olarak bilinen ilaçları kullanmış olmaları durumunda bu riske maruz kalmayacakları şeklinde yorumluyorlar.
Kronik böbrek yetersizliği gelişen 24.149 kişi üzerinde yapılan ikinci araştırmada hastaların dörtte birinin PPİ tedavisi gördükleri ve bunlarda erken ölüm riskinin neredeyse iki misli fazla olduğu tespit edildi (2).
Bu araştırmaların bir sebep-sonuç ilişkisini değil bir birlikteliği gösterdiğinin hatırlatmak isterim.
PPİ neden böbreklere zarar veriyor?
Bunu açıklayan çeşitli hipotezler şunlar:
BİR: Kısa süreli PPİ tedavisi ile ilişkilendirilen akut interstisyel nefrit atakları böbrek yetersizliğine yol açabilir.
İKİ: PPİ tedavisine bağlı kanda magnezyum düşüklüğü böbrek hasarına sebep olabilir.
ÜÇ: Böbrek yetersizliği, PPİ alanlarda daha sık görülen obezite ve diğer hastalıklarla ilişkili olabilir.
DÖRT: Hastaların kullandıkları ağrı kesicilerin de rolü olabilir.
PPİ ne işe yarıyor?
Bu ilaçlar midede asit üretimini azaltarak etki ediyorlar.
Yerinde kullanıldıklarında gerçekten “mucizeler” yaratan bu ilaç grubu ne yazık ki hem doktorlar tarafından “gereksiz” yere yazılıyor ve hem de halk tarafından komşu tavsiyesiyle “bilinçsizce” içiliyor.
Bu ilaçların adının “mide koruyucuya” çıkması, her midesi yanana verilmesi bu yanlışı en güzel ortaya koyan deliller.
Oysa bu çok değerli ilaçların “reflü özofajiti” ve “mide ülseri” gibi hastalıklarda kullanılması gerekiyor.
Araştırmalar, PPİ’ nin üçte ikisinin gereksiz kullanıldığını ortaya koyuyor.
Gelelim neticeye
Kronik böbrek yetersizliği bizde de son senelerde çılgın bir artış içinde.
Artık neredeyse her semtte bir diyaliz merkezi açıldı ve yenileri için de yer aranıyor.
Kronik böbrek yetersizliğindeki artışta diyabet ve hipertansiyondaki artışın da rolü olduğuna hiç şüphe yok ama başka faktörlerin etkisini de göz ardı etmemek gerekir.
Ülkemizde eczanelerde çeşitli firmalar tarafından üretilen PPİ ihtiva eden 125 ilaç olması bu ilaçların ne kadar revaçta olduğunun açık bir göstergesidir (3).
PPİ’ nin bu riskini dikkate almak şart!
Vatandaşı komşu tavsiyesiyle ilaç almaktan vaz geçirmek mümkün ama doktorların ilaç şirketlerinin tavsiyeleri dışına çıkmaları çok ama çok zor.
Kaynaklar:
1. Lazarus B, et al: Proton Pump Inhibitor Use Is Associated with Incident Chronic Kidney Disease.Journal of the American Society of Nephrology.
2. Arora P, et al: Proton Pump Inhibitors Are Associated with Increased Risk of Development of Chronic Kidney Disease.Journal of the American Society of Nephrology.
Lansor, nexium, Panto ve diğerleri leblebi gibi alınıyor, buna kim dur diyecek? Başbakan ya da cumhurbaşkanı mı yoksa derin uykudaki bilim dünyası mı?