Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Uzun süre haftada iki veya üç kere mide koruyucu (proton pompası inhibitörleri=PPI) kullananlarda tip 2 diyabet riskinin yüzde 24 yüksek olduğu, kullanım süresi uzadıkça riskin yükseldiği ve ilacı bırakmakla riskin azalabileceği tespit edildi.

Gut’ da yayınlanan gözleme dayalı araştırma üç kohortta 200 binden fazla kişiye ait veriler üzerinde gerçekleştirildi (1).

Araştırmacılar, bu risk artışını PPİ’ nin bağırsak mikrobiyotasını değiştirmesine bağlıyorlar.

Daha önce PPİ’ nin diyabete zemin hazırlayan kilo alımı, metabolik sendrom ve kronik karaciğer hastalıkları riskini artırdığı da ortaya konmuştu.

PPİ tüm dünyada en çok kullanılan 10 ilaçtan biridir

PPİ sınıfı ilaçlar halk arasında mide koruyucu veya reflü ilaçları olarak bilinir ve tüm dünyada en çok kullanılan 10 ilaçtan biridir.

Bizim ülkemizde de mide koruyucu bulunmayan bir ev olabileceğini sanmıyorum.

Günümüzde herhangi bir ilaç yazılan bir kişiye hele de biraz yaşlı ise ve başka ilaçlar da alıyorsa yanında bir de mide koruyucu vermek Allah’ ın emri olmuştur ve bir kere bu ilaçlar yazıldı mı da artık senelerce içilir, kimse de bunları kesmeye cesaret edemez.

Mide koruyucu tabiri çok yanıltıcıdır çünkü “koruyucu” ifadesi halk tarafından adeta “koruyucu melek” gibi algılanmakta ve bu ilaçların yan etkisi olabileceği kimsenin aklının ucundan bile geçmemektedir.

PPİ, yerinde ve belirli bir süre kullanıldığında hakikaten çok etkili ve emniyetli ilaçlar olmakla beraber bunların birçok hasta tarafından gereksiz yere kullanıldığı da bir hakikattir.

PPİ’ nin sayısız yan etkileri var

PPİ’ nın kalp krizi, felç, kolit, zatürre, mide ve kolon kanseri, karaciğer hasarı, böbrek yetersizliği, alerji, depresyon, kemik kırığı ve erken ölüm riskini artırabileceği, B12 ve magnezyum eksikliğine yol açabileceği bilinmektedir.

Damarların iç yüzeyini döşeyen hücrelerin erken yaşlanmasına da sebep olabileceği gösterilmiştir (2).

Gelelim neticeye

Bu araştırma gözleme dayalı olduğu için bir sebep-sonuç münasebetinden bahsedilemez ama bu ilaçları uzun süre kullanmanın birçok riski olabileceği bilinmelidir.

Çok uzun süreli PPİ kullanmak zorunda olanların kan şekerlerinin takip edilmesi doğru olur.

Uzun süreli tedavilerde PPİ yerine H2 blokerleri (famotidin) kullanılması tavsiye edilebilir.

Kaynaklar: 

1. https://gut.bmj.com/lookup/doi/10.1136/gutjnl-2020-322557  

2. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/09/13/yazilar/tip-yazilari/reflu/harvard-reflu-ilacsiz-da-tedavi-edilebilir/

***

EK 1 (5.6.2022): PPİ kullanan hastalarda, ağır Kovid riski yüksek olmakla beraber Kovid’ e yakalanma riski yükse değildir. Kaynak: https://gut.bmj.com/content/70/1/76?fbclid=

1,930,728 kişiye ait veriler üzerinde yapılan çalışmada PPİ kullanımı ile Kovid ölüm riski arasında bir münasebet bulunamadı. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1542356521000173

255.355 yetişkin üzerinde yapılan kohort çalışmasında da, PPİ ile SARS-CoV-2 PCR pozitifliği ve şiddeti arasında bir ilişki olmadığı ama açlık kan şekeri yüksekliği hem şiddetli Kovid hem de PPİ kullanımı ile ilişkili bulundu. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.791074/full

***

EK 2 (25.4.2024): Mide koruyucu veya reflü ilaçları olarak bilinen PPİ sınıfı ilaçların migren tipi şiddetli baş ağrısı ihtimalini %70 artırabileceği tespit edildi. Mide koruyucu ilaçlar çoğu zaman gereksiz yazılıyor ve gereğinden uzun süre de kullanılıyor.

Kaynak: https://www.neurology.org/doi/10.1212/CPJ.0000000000200302

Makale: Use of Acid-Suppression Therapy and Odds of Migraine and Severe Headache in the National Health and Nutrition Examination Survey

***

EK 3 (2.10.2025): Aşırıya kaçılmadıkça “tahin” mide ile ilgili birçok şikayete çok iyi gelir.

Tahin çok etkili ve de zararsız üstelik de genel sağlığa faydalı bir mide koruyucudur. Bunun hapını yapabilselerdi adı da TAHİNPRAZOL olurdu.

⚜️Asitliği dengeler (antasit etki): Tahin hafif bazik bir yapıya sahiptir. Bu özelliği sayesinde midedeki aşırı asidi nötralize ederek, reflü, yanma ve ekşime gibi şikâyetleri hafifletmeye yardımcı olabilir.

⚜️Yumuşatıcı ve yatıştırıcı etki: Tahin, yağlı ve yumuşak kıvamıyla mide duvarını kaplayarak tahrişi azaltabilir ve yatıştırıcı bir etki gösterebilir.

⚜️Lif muhtevası: İçindeki lifler sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkıda bulunur. Kabızlığı önlemeye yardımcı olarak dolaylı yoldan mideyi rahatlatır.

⚜️Sağlıklı yağlar: Tahindeki doymamış yağ asitleri, genel sindirim sistemi sağlığı için önemlidir ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.

Ne kadar yenmeli?

Her sabah bir tatlı kaşı tahin yeterlidir. Günde 2 yemek kaşığını geçmezseniz iyi olur.

Aşırıya kaçmayın!

❗️Tahin yağlı bir besindir ve fazla miktarda yendiğinde mideyi ağırlaştırabilir, şişkinlik ve hazımsızlığa sebep olabilir. “Her şeyin azı karar, çoğu zarar” prensibi burada da geçerlidir.

❗️Kızartmalar gibi zaten ağır olan bir yemeğin üzerine veya çok yağlı bir besinle birlikte yenirse, mideyi daha da zorlayabilir.

❗️Tahindeki yağlar, safra kesesi taşı veya fonksiyon bozukluğu olan kişilerde safra kesesini uyararak ağrı ve rahatsızlığa yol açabilir.

❗️Nadiren de olsa bazı insanlar tahine veya susama karşı hassas olabilir ve tahin onlarda mide ekşimesi veya rahatsızlık yapabilir.

Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1973835620192571857

***

EK 4 (3.10.2025): Gecenin tiviti…

Mide koruyucu verilenlere, zatürre ve kolit koruyucu, kalp krizi ve felç koruyucu, mide ve kolon kanseri koruyucu, karaciğer ve böbrek koruyucu, alerji koruyucu, depresyon koruyucu, diyabet koruyucu, kemik kırığı koruyucu ile beraber B12 vitamini ve magnezyum da vermek lâzım.

Bu kadar çok ilaç alacağı için tekrar mide koruyucu alması da şart oluyor.

Dön baba dönelim hacılara gidelim.

🤪🤪🤪

Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1974206212037108071

***

Yazı için 3 yorum yapılmış:

1. Erdinç Gülşener dedi ki:

   06 Kasım 2020, 12:31

   Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta’nı n bu yazısını Facebook’ta paylaşamadım. Çünkü ‘Bu URL, spam içeriklere ilişkin Topluluk Standartlarımıza aykırıdır:
   ahmetrasimkucukusta.com’ diyor. İnsanları uyarmak neden topluluk standartlarına aykırı bulunuyor? İnsan sağlığı hiç’e mi sayılıyor?

2. ozz freedome dedi ki:

   03 Ekim 2021, 11:08

   yiyeceklere dikkat edilirse o ilaclarin hicbirine gerek kalmaz.bende kullanim.ama su an hicbir ilac kullanmiyorum ibobrufen bas agrisi disinda birde dis agrisi icin penisilin.mecbur disciye gidemiyoruz

3. RECEP OLUŞ dedi ki:

   17 Kasım 2022, 11:06

   İyi günler dileğiyle, mide rahatsızlığımı dile getirmek istiyorum. Göğüsümün üstünde, kaburga
   kemiğimin alt kısmının ortasında ağrı oluyor. Bu ağrı, göğsüme, sırtıma ve sol koluma vuruyor. Ağrı öylesine şiddetli oluyor ki, acıdan yerlerde kıvranıyorum. İçimdeki gazı çıkardığım zaman rahatlıyorum. Fakat gazı çıkartmak da epey sürüyor. Hastanede çektirdiğim “ÖZOFAGO-GASTRİT-DUODENOSKOPİ” filminin raporuna tanı olarak “PANGASTRİT” yazılmış.Verilen ilaçlrın pek yararını göremediğim için pek kullanmıyorum. 3-4 çeşit mide koruyucu kullandım, hiçbirinden fayda görmedim. Çünkü ilacı yuttuktan sonra midemde ağrı başlıyor.Oysa ağrı olmaması icap eder.Neden kaynaklandığını şu ana kadar çözemedim. Konu hakkında beni aydınlatmanızı rica ediyorum..Saygılarımla, 17.11.2022-Recep OLUŞ-Kıbrıs Gazisi/Antalya

Siz de yorumunuzu paylaşın: