Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Obez genç yetişkinlerde (ortalama yaş 33) yapılan çalışmada, vücut kitle indeksi yüksek olanlarda kan “kolin” seviyesinin düşük olduğu tespit edildi.

Kanda düşük kolin seviyesi, bu kişilerin vücut yağı, insülin direnci, karaciğer fonksiyon göstergeleri ve iltihap belirteçleri bakımından daha olumsuz değerler göstermesiyle ilişkili bulundu.

Ayrıca bu grupta, sinir hücresi hasarı ile ilişkilendirilen Neurofilament light chain (NfL) proteini seviyeleri yüksekti ve NfL artışı, kolin azalmasıyla ters yönlü ilişkiliydi.

Bu bulgular, obezitenin sadece metabolik değil, beyin sağlığı açısından da erken yaşlarda olumsuz etkiler bırakabileceğini; düşük kolin seviyesinin ise uzun vadede Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalık riskini artırabileceğini gösteriyor.

Kolin nedir?

Kolin, B vitaminlerine benzeyen ve beyin, karaciğer ve metabolizması için kritik bir besin maddesidir. Vücut az miktar üretebilir ama çoğu besinlerle alınmak zorundadır.

Neden önemli?

▶ Beyin sağlığı: Hücre zarlarının yapımı ve hafıza için gereken asetilkolinin üretiminde görev alır.

▶ Karaciğer yağlanmasını önler: Kolin eksikliği karaciğerde yağ birikimine yol açabilir.

▶ Yağ metabolizmasını düzenler: Yağların taşınması ve yakılması için gereklidir.

▶ İltihap ve metabolik sağlık üzerinde etkili: Düşük kolin, insülin direnci ve inflamasyonla ilişkilidir.

Bu çalışma bize ne öğretiyor?

Obez bireylerde kan kolin düzeyi anlamlı şekilde daha düşük.

Düşük kolin, kötü metabolik göstergeler (yağlanma, insülin direnci, karaciğer bozulması) ile bağlantılı.

Aynı zamanda beyin hücresi hasarı belirteci NfL daha yüksek, yani obezite sadece kiloyla ilgili değil, erken yaşta beyin sağlığını da etkileyebilir.

Bu da bize şunu gösteriyor: Metabolik sağlık + yeterli kolin alımı, ileride Alzheimer benzeri nörolojik riskleri azaltmak için önemli olabilir.

Kolinden zengin gıdalar:

▶ Sığır karaciğeri – Açık ara birinci; gram başına en yüksek kolin.

▶Yumurta sarısı – Pratik ve çok güçlü kaynak.

▶Sığır eti

▶Tavuk ve hindi eti

▶ Yağlı balıklar

▶Süt, yoğurt, peynir

▶Brüksel lahanası, brokoli, karnabahar

▶Kuru baklagiller (fasulye, nohut, barbunya)

▶Fındık, yer fıstığı

Gelelim neticeye

⏺ Kolesterol yalanları ile tüm dünyanın onlarca senedir kırmızı et, sakatat, yumurta gibi sağlıklı hayvani gıdalardan uzaklaştırıldığı dikkate alındığında günümüzde bunama ve diğer beyin ve sinir hastalıkların artış sebebinin hayvani gıdalardan uzaklaşmak olduğunu da düşünebiliriz.

⏺ Kolin hem metabolizma hem beyin sağlığı için önemli bir gıda ögesidir ama şunu da unutmayalım ki tek başına kolinle sağlıklı olmak mümkün değildir.

⏺ Kolin lahana, brokoli gibi sebzeler ve bakliyat gibi tarım ürünlerinde de varsa kolinden en zengin gıdalar başta karaciğer, yumurta, sığır eti olmak üzere hayvani gıdalardır.

⏺ Kolin gıdalarla belirli bir kompozisyonda alındığı zaman beklenen faydayı sağlar.

⏺ Kolin hapı içmek, balık yağı hapı içmek gibidir, kendini kandırmaktır.

💥 Her gün mutlaka yumurta yerim. Yemediğim günleri ise kaza ederim.

Kaynak: https://www.aginganddisease.org/EN/10.14336/AD.2025.1207

Makale: Reduced Blood Choline in Obesity Is Associated with Metabolic and Alzheimer’s Biomarkers

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: