“Bilim” dediğimiz şey asla dogmatik bir otorite değildir. Bilim, sürekli kendini düzelten, yanılabilen, çıkar grupları tarafından manipüle edilebilen bir süreçtir. Dün “bilim” sigara içmeyi, DDT’yi, talidomidi, asbesti, trans yağları, suni tatlandırıcıları savunuyordu. Bugün de bazı şeyler (bunların neler olduğunu gayet iyi biliyorsunuz!) “bilimsel uzlaşı” diye dayatılıyor ama 20-30 yıl sonra bunlara aynı utançla bakıyor olabiliriz.

Bir CHP milletvekili 65 yaş üzerindeki bir hastaya böbrek kanseri tedavisinde kullanılan yeni ve pahalı bir ilacın geri ödeme kapsamında olmamasını sert bir dille tenkit etti. Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ise bu iddiaya hiçbir vatandaş, yaşı ya da sosyal durumu sebebiyle tedavi dışında bırakılmıyor diye karşı çıktı. Peki, kim haklı?

Doktorların ilaç şirketlerinden aldıkları rüşvet veya diğer teşviklerin tüm dünyadaki gibi Pakistan’ da da çok yaygın olduğu; meselenin kültürel ve sistemsel bağlam dikkate alınmadan tasarlanan basit eğitim programlarıyla çözülemeyeceği tespit edildi.

Organize hâle gelmiş bilimsel sahtekârlık, bireysel hatalardan ziyade “kâğıt fabrikası” olarak bilinen yapılandırılmış, küresel bir ağa dönüşmüş durumda. Bu ağlar, milyonlarca dolarlık operasyonlarla sahte makaleler üretiyor, yazarlık satıyor, hatta siteleri ele geçirerek eski ve güvenilir dergilerin kimliği altında sahte yayınlar yapıyor.

NIH Direktörü Jay Bhattacharya, bilimin özü olarak “dissent” (eleştirel ses) kavramını savunuyor ve kıyamet senaryosu tarzında homojen düşüncenin zararlı olduğunu vurguluyor. Ona göre demokrasi ve bilim, farklı görüşlerin özgürce tartışılmasına dayanıyor.