UZAYAN KOVİD’ İN YENİ ADI PASC OLDU

Yazı Fontunu Büyült Yazı Fontunu Küçült Yazı Fontunu Sıfırla
kasa fişi

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Bugüne kadar uzayan KOVİD (long KOVİD) olarak isimlendirilen klinik tabloya bundan böyle PASC denmesi uygun bulundu.

PASC kelimesi, İngilizce Post Acute Sequlea SARS-CoV-2 kelimelerinin harflerinden türetilmiş bir akronim.

Yeni semptomlar bazen enfeksiyon zamanından çok sonra ortaya çıkıyor veya zamanla gelişiyor ve aylarca devam ediyor.

Belirtiler bazı hastalarda çok hafif bazılarında ise çok ağır olabiliyor.

PASC’ ın klinik tablosu

PASC’ ın belirtileri hastadan hastaya değişiyor. Öksürük ve hafif ateşten baş ağrısına, koku alma kaybından yorgunluğa, zihinsel problemlerden depresyona, uyku bozukluklarından konsantrasyon güçlüğüne (beyin sisi) kadar çeşitli belirtiler bazı kişilerde sürekli olurken bazılarında ise alevlenmeler şeklinde görülüyor.

Bazı hastalar ise göğüste baskı hissi, çarpıntı, kas ve eklem ağrıları, deri döküntüleri, ishal, uyuşma ve iğnelenme gibi belirtiler tarif ediyorlar.

Bu uzayan hastalık belirtileri insanların hayatını ciddi şekilde etkiliyor.

Neden bazı kişiler daha çok etkileniyor?

İyileşmenin bazı kişilerde neden uzadığı tam olarak bilinmiyor.

Antikor cevabının zayıf olması veya hiç olmaması, oto-antikorlar, hastalığın nüks etmesi veya yeniden enfekte olmak, enflamatuar ve diğer bağışıklık tepkileri, kondisyon kaybı ve post-travmatik stres gibi mental faktörler üzerinde duruluyor.

PASC, çocuklar dâhil tüm yaş gruplarında görülüyor.

18 yaşından küçük 129 çocuğu kapsayan bir çalışmaya göre, çocukların yüzde 50’ den fazlasında en azından bir semptom 4 ay veya daha uzun sürüyor. Dörtte birinde ise üç veya dört semptom ortaya çıkıyor.

Gelelim neticeye

BİR: Bu gereksiz PACS isminden hiç hoşlanmadım. Uzayan KOVİD gibi meramını iyi ifade eden bir tabir olmadığı gibi dilimizde telaffuzu da zor. 

İKİ: Mutasyona uğrayan koronavirüslere neden SARS-CoV-2 gibi yazması ve okuması zor bir isim verildiğini, hadi Covid’ i anladık da peşine neden 19 rakamının eklendiğini, uzayan KOVİD gibi herkesin anlayabileceği güzel bir tabir varken neden PACS isminin ortaya atıldığını anlamak mümkün değil.

Bunlar bir hinlik peşinde, bakalım daha nelere şahit olacağız?

NOT: PACS teknolojide de bulunan bir akronim: Picture Archiving and Communication Systems. Bu, görüntü arşivleme ve iletişim sistemleri görüntülerin saklanması, geri çağrılması, dağıtımı ve sunumu için kullanılan yazılım ya da ağlara verilen isimdir.

Kaynaklar: https://reference.medscape.com/viewarticle/947023

***

EK 1 (7.12.2021): “Uzayan Kovid’ den mustarip olduklarını iddia eden 27 bin katılımcı üzerinde yapılan Fransız araştırmasında, sadece yüzde 4’ünün önceden virüsle karşılaştığı tespit edildi“. Kaynak: https://twitter.com/korcanayata/status/1467938493376643075?s=20

***

EK 2 (29.1.2022): HALUK VAHABOĞLU “long-covid korku yayıcıların uydurduğu çok çok ender bir durumdur” Long-covid ne yahu. Post covid komplikasyonlara verilen tamamen uygunsuz bir isim. Amaç korku salmak

Kaynak: https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1487240690425868288?s=20&t=np-EsOUXuGJxWB5ksdbL3g

***

EK 3 (21.1.2023):Spike proteini, mitokondri metabolik genlerin uzun süreli transkripsiyonel baskılanmasını indükleyebilir ve uzayan Kovid’ le ilişkili kardiyak fibroz ve miyokardiyal kasılma bozukluğuna sebep olabilir.

Kaynak: https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2023.01.05.522853v1

Makale: The SARS-CoV-2 Spike protein induces long-term transcriptional perturbations of mitochondrial metabolic genes, causes cardiac fibrosis, and reduces myocardial contractile in obese mice

***

EK 4 (31.3.2023): The persistent symptoms and disability that characterize PCC are associated with factors other than SARS-CoV-2 infection, including psychosocial factors. This finding raises questions about the utility of the World Health Organization case definition and has implications for the planning of health care services as well as for further research on PCC.

Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2802893

Makale: Prevalence and Characteristics Associated With Post–COVID-19 Condition Among Nonhospitalized Adolescents and Young Adults

***

EK 5 (11.4.2023):Long Kovid (Uzayan Kovid) aslında maske takmanın bir neticesi olabilir.

Resim

Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1645907720929943552?s=20

***

EK 6 (9.6.2023): Yeni yapılan bir araştırma, uzun süre devam eden COVID-19 (uzun COVID) hastalığıyla ilişkilendirilen 200 kadar belirtinin çoğunu eledi, esasen 12 belirti olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar yıllardır uzun COVID’in tam olarak ne olduğunu tanımlamaya çalışıyor. Yeni yapılan bir çalışma, uzun COVID ile ilişkili olduğu düşünülen çok sayıda belirtiyi eleyerek, tam olarak bu hastalıkla ilişkili 12 belirtiyi netleştirdi. Daha önce 200 farklı belirtinin bu gizemli ve geçmeyen sağlık sorunuyla ilişkili olduğu düşünülüyordu.

COVID-19 küresel bir sağlık krizi haline geldiğinden bu yana, hastalıkla ilişkili kronik ve uzun vadeli etkilere dair raporların sayısı artıyor. Uzun COVID belirtileri arasında “beyin sisi”, yorgunluk, koku kaybı ile orta ve yüksek şiddette bazı diğer sorunlar yer alıyor.

Uzun COVID teşhisi koymanın zorlukları

Uzun COVID tanısı konması için tek kriter var, o da enfeksiyondan 30 gün sonrasında ve devamında süren, geri gelen veya yeni ortaya çıkan belirtilerin bulunması.

Bilim insanları bugüne dek hastalığın mı bu belirtilere sebep olduğunu, yoksa bir dizi COVID-19 sonrası şikayetin mi bir arada gruplandığını net olarak bilmiyordu. Uzun COVID ile ilişkili çok fazla sayıda belirti olması da bu durumun bir diğer göstergesi.

Dünya Sağlık Örgütü ( DSÖ), uzun COVID ile ilişkili olduğunu düşündüğü 200 farklı belirtiyi sıralıyor. Ancak bu koşullar altında, eğer bir teşhis sistemi kurulacaksa araştırmacıların uzun COVID hakkında daha net bilgilere sahip olması gerekiyor.

Uzun COVID ile ilişkili 12 belirti

ABD’den bir grup araştırmacı bu amaçla 8.646’sı daha önce COVID-19 geçiren, 1.118’i hiç bu hastalığı geçirmemiş olan bir kontrol grubu olmak üzere yaklaşık 10.000 kişilik bir gruba ait verileri inceledi. Gruptaki her bir kişiyle anket yapıldı ve en çok bildirilen belirtilerin listesini oluşturuldu. Bu sayede belirtilerin her birinin COVID-19 ile ne kadar ilişkili olduklarına göre puan verildi.

Sonuçlar, uzun COVID ile ilgili en sık görülen belirtilerden 12’sini ortaya çıkardı. Listenin ilk sırasında 8 puan ile, COVID-19’un karakteristik bir semptomu olan koku veya tat kaybı var. İkinci sırada “efor sonrası halsizlik” (fiziksel veya zihinsel egzersizden sonra yorgun hissetme), üçüncü sırada kronik öksürük yer alıyor.

2. ve 3. sıradaki belirtiler arasında büyük bir puan var. Bu da ilk iki semptomun diğerlerine göre daha yaygın ve uzun COVID-19 ile ilişkili olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Belirtiler şu şekilde sıralanıyor:

Belirti (puan)

  • Koku/tat (8)
  • Efor sonrası halsizlik (7)
  • Kronik öksürük (4)
  • Beyin sisi (3)
  • Susuzluk (3)
  • Çarpıntı (2)
  • Göğüs ağrısı (2)
  • Yorgunluk (1)
  • Cinsel istek veya kapasite (1)
  • Baş dönmesi (1)
  • Sindirim sistemi (1)
  • Anormal hareketler (1)
  • Saç dökülmesi (0)

Kaynak: https://www.gidahatti.com/haber/15247629/uzun-covid-belirtileri-200den-12ye-indi

Makale: Development of a Definition of Postacute Sequelae of SARS-CoV-2 Infection

Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2805540

***

EK 7 (25.3.2024): Uzayan Kovid diye bir şey yoktur. Bu, gereksiz korkuya ve bazı durumlarda iyileşmeyi engelleyebilecek tedbirlere sebep oluyor.

“Uzayan Kovid” tabiri, maskeler gibi bir kenara atılmalıdır; bir yıl boyunca çeşitli şikayetler bildirenlerin durumu aslında gripten farklı değildir.

Queensland Health’ de 18 yaş ve üzeri 5.112 kişi üzerinde yapılan çalışmanın Barselona’da düzenlenecek 2024 Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Kongresi’nde sunulması bekleniyor.

https://nypost.com/2024/03/14/lifestyle/no-such-thing-as-long-covid-health-agency-says-in-shock-claim-unnecessary-fear/

***

Yazı için 3 yorum yapılmış:

  1. Alişan Yıldıran, Çocuk Hekimi dedi ki:

    KOVİD, Tarih boyunca bir milyar insanın ölümüne yol açmış veremin (tüberküloz) yanında nezle gibidir Ahmed Rasim hocam, buyrun;

    https://www.sciencemag.org/news/2021/03/how-tuberculosis-reshaped-our-immune-systems?utm_campaign=NewsfromScience&utm_source=Contractor&utm_medium=Twitter

  2. Sırrı dedi ki:

    Allah evlatlarımızı korur inşallah

  3. Işıl dedi ki:

    B numara çevriliyor muhakkak ki ama ne acaba??

Siz de yorumunuzu paylaşın: