Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Arı sokmasıyla oluşan rahatsızlıkların en önemlisi ölüme kadar gidebilen sonuçlara neden olan anaflaksidir. Aynı anda pek çok (50-100) arı tarafından sokulan kişilerde klinik olarak anaflaksiye benzeyen bir tablo ortaya çıkar.

Bu alerjik bir reaksiyon olmayıp, zehirde bulunan vazoaktif ve enzim yapısındaki maddelerle ilgilidir. Çok sayıda arı tarafından sokulan bazı insanlarda zehre karşı IgE oluşabilir ve bunlar daha sonra tekrar sokulduklarında anaflaksi gelişebilir.

Arı sokmasına bağlı anaflaksi

Arı sokmasıyla gelişen anaflaksi tablosu diğer anaflaksilerden farklı değildir.

Yaygın kurdeşen (ürtiker),  deri altı ödemi (anjioödem),  kaşıntı, üst solunum yolları tıkanıklığı, hırıltılı solunum ve nefes darlığı, şok ve tansiyon düşüklüğü ile beraber dolaşım yetersizliği, kalp ritim bozuklukları, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı… gibi belirtiler vardır.

Kural olarak, belirtilerin erken ortaya çıktığı kişilerde ve baş ve boyundan olan sokmalarda anaflaksi ihtimali fazladır.

Arı Sokmasına Karşı Önlemler

Arıların yaşadığı yerlerden uzak durun ve bunların bulunabileceği ortamlarda uzun kollu gömlek ve  pantolonu  tercih edin.

Mutlaka çorap ve ayakkabı giyin; yalınayak toprağa basmayın.

Bahçe işi yaparken eldiven kullanın.

Elbiseleriniz parlak renkli olmasın.

Saç tuvaleti yapmayın.

Parfüm, deodorant, kolonya, ruj… gibi arıları çekebilecek kokuları kullanmayın.

Açıkta yemek yemeyin ve açıkta yiyecek bırakmayın.

Çöp tenekelerini evin dışında ve kapağı açık bırakmayın

Duyarlı kişiler çimen biçme, bahçe ile uğraşma gibi işlerden uzak kalmalıdır.

Arı ile karşılaştığınızda sakin olun. Arıyı tahrik edebilecek hareketlerden kaçının.

Arı sokmasına karşı anaflaksi gelişmiş olanlar mutlaka aşı olmalıdır.

Arı Soktuğunda Neler Yapılmalı ?

Bal arısı sokmalarında ilk yapılması gereken, deriye takılı kalan iğnenin özenle çıkarılmasıdır.

İğne kesinlikle ezilmemelidir.

Sokulan bölge bol su, sabun veya antiseptik bir solüsyonla ile iyice yıkanır.

Sulandırılmış amonyakla dezenfekte edilir.

Üzerindeki mikropları öldürmek için aleve tutulan toplu iğne ile sokulan yerdeki üstderi dikkatle kaldırılarak arının iğnesi daha iyi görünür hale getirilir.

Sabunla yıkanmış ve alkolle dezenfekte edilmiş bir cımbız ile iğne deriden alınır.

Ağrı ve şişmeyi önlemek için sokulan yere buz uygulanır.

Sokulan yer kol veya bacak ise bunların yukarı kısmı lenf akımını engellemek için bir sargı beziyle çok sıkmadan sarılmalı ve kol ve bacaklar yukarı kaldırılmalıdır.

Ağrıya karşı analjezikler, kaşıntıya karşı antihistaminikli veya kortizonlu pomatlardan yararlanılır.

Anaflaksi tedavisinin temel ilacı adrenalin’ dir. Kortizon ve antihistaminik ilaçlar da kullanılır.

Duyarlı kimseler kendi kendilerine adrenalin yapmayı öğrenmelidir. Bu amaçla,  içinde hazır olarak adrenalin bulunan özel enjektörler (Epipen, Ana-Kit) çok uygundur. Kişi bu enjektörü pantolonunun üzerinden bile uygulayabilir.

Siz de yorumunuzu paylaşın: