Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Diş macunlarının kurşun ve diğer tehlikeli ağır metallerle yaygın olarak kirlenebileceği tespit edildi.

Çocuklar için olanlar veya yeşil (tabii) olarak pazarlananlar da dahil olmak üzere, kurşun açısından test edilen 51 diş macunu markasının çoğunda, tehlikeli ağır metaller bulundu.

Lead Safe Mama tarafından yürütülen testte ayrıca birçok markada endişe verici seviyelerde son derece toksik arsenik, cıva ve kadmiyum vardı.

💥Lead Safe Mama (kurucusu: Tamara Rubin) — toksik ağır metallere (özellikle kurşun, cıva, arsenik, kadmiyum) karşı halk sağlığını korumayı amaçlayan, tüketici odaklı bir bilinçlendirme ve savunuculuk girişimidir.

Diş macunlarının yaklaşık %90’ı kurşun, %65’i arsenik, neredeyse yarısı cıva ve üçte biri kadmiyum ihtiva ediyordu. Birçok markada birden fazla toksin bulundu.

Tespit edilen en yüksek seviyeler Washington eyaletinin sınırlarını ihlal etmekle beraber federal sınırları aşmıyordu.

Eşikler, koruyucu olmadıkları gerekçesiyle halk sağlığı savunucuları tarafından sert bir şekilde eleştiriliyor; federal hükümet, kurşuna maruz kalmanın hiçbir seviyesinin güvenli olmadığını kabul ediyor.

Lead Safe Mama’nın kurucusu Tamara Rubin, “Bu vicdansızlık – özellikle de 2025 yılında,” diyor. “Benim için gerçekten ilginç olan, hiç kimsenin bunun endişe verici bir durum olduğunu düşünmemesi.”

Kurşun, çocuklarda bilişsel hasara, böbreklere zarar vermeye ve kalp hastalıklarına ve diğer sorunlara yol açabilir. Kurşun, cıva, kadmiyum ve arsenik kanserojendir.

Rubin, yaklaşık 12 yıl önce, kanlarında yüksek oranda kurşun bulunan çocukları olan ailelerle çalışırken diş macunlarına kurşun içeren bileşenlerin eklendiğini öğrendi. Aralarındaki ortak nokta, kurşun bulunan Earthpaste adlı bir diş macunu markasıydı. Geçen yıl bir XRF (X-ışını floresans) kurşun tespit cihazı kullanarak bazı diş macunlarında yüksek seviyeler tespit etti.

Seviyeler endişe yaratacak kadar yüksekti ve popüler markaları test için bağımsız bir laboratuvara göndermek üzere okuyucularıyla kitle fonlaması yaptı.

Bu toksinleri ihtiva ettiği tespit edilenler arasında Crest, Sensodyne, Tom’s of Maine, Dr Bronner’s, Davids, Dr Jen ve diğerleri vardı.

Rubin, Lead Safe Mama’nın kontrol ettiği şirketlerin hiçbirinin şimdiye kadar ürünlerinden kurşunu çıkarmak için çalışacaklarını söylemediğini bildirdi.

Birkaçı ona ihtarname gönderdi, ancak kendisi bunları blogunda yayınladı ama görmezden geldiğini söyledi.

Bazı şirketler kendilerini savundu ve kurşunun çevrede eser miktarda bulunduğunu ve kaçınılmasının imkansız olduğunu iddia etti. Diğerleri ise Rubin’in bulduğu seviyelerin endişe verici olmadığını söyledi.

Kongre’de beklemede olan 2024 tarihli Federal Bebek Maması Güvenliği Yasası, çocuk mamalarında kurşun limitinin 10 ppb olmasını öngörüyor. Kaliforniya’nın bebek mamalarındaki kurşun limiti altı ppb, ancak hiçbiri diş macununu kapsamıyor.

Çoğu diş macunu bu eşikleri aştı.

FDA’ nın florürsüz diş macunları için mevcut kurşun sınırı 10.000 ppb, florürlü diş macunları için ise 20.000 ppb’dir. Hiçbiri FDA sınırlarını aşmamıştır.

Washington eyaleti yakın zamanda 1.000 ppb sınırını belirleyen bir yasa çıkardı. Rubin, birkaçının bu sınırı aştığını ve rapor edildiğini, ancak şirketlerin yeni kurallara uyum sağlamak için zamanları olduğunu söyledi.

FDA, yorum talebine hemen cevap vermedi; Crest’in ana şirketi Procter & Gamble da suskun kaldı.

Rubin, kontaminasyonun diş macununa eklenen hidroksiapatit, kalsiyum karbonat ve bentonit kili gibi bazı bileşenlerden kaynaklandığını söyledi.

Hidroksiapatit, inek kemiğinden elde edilir ve dişlerin kalsiyumu emmesine yardımcı olduğu iddia edildiği için eklenir, ancak Rubin bunun doğru olduğundan şüphe duyduğunu söyledi.

Kalsiyum karbonat, dişlerdeki lekeleri çıkarmaya yardımcı olmak için eklenir. Bentonit kili bir temizlik maddesidir.

En yüksek seviyelere sahip olanların hepsinde bentonit kili vardı.

Bu arada, Rubin’in hidroksiapatit ve kalsiyum karbonatı ayrı ayrı içerik maddeleri olarak test etmesi, endişe verici seviyelerde kurşun ve diğer metaller gösterdi ve bu da bunların kaynağı olduğunu düşündürdü.

Dr. Brown’s Bebek Diş Macunu gibi bazı çocuk diş macunları, herhangi bir metal açısından pozitif sonuç vermedi ve söz konusu bileşenleri ihtiva etmiyordu.

🦷 Ağır metal tespit edilmeyen (non-detect) diş macunları

💚Aquafresh Fresh & Minty (Birleşik Krallık/Slovakya üretimi) – florürlü

💚Orajel Kids Training Toothpaste (Natural Berry, florürsüz)

💚Miessence Mint Toothpaste (Avustralya, florürsüz)

💚Dr. Brown’s Baby Toothpaste (Strawberry, florürsüz) – özellikle çocuklar için öneriliyor Reddit+11Lead Safe Mama+11MDLifespan+11

💚Pegciz Kids Foam Toothpaste (Watermelon, düşük florür)

💚Kid’s Spry Fluoride‑Free Tooth Gel with Xylitol (orijinal)

💚Essential Oxygen Fluoride‑Free Peppermint Toothpaste

En iyisi ev yapımı diş macunu

🧪 Malzemeler:

⏺2 yemek kaşığı hindistancevizi yağı (antibakteriyel)

⏺1 yemek kaşığı karbonat (sodyum bikarbonat) (nazikçe temizler, beyazlatır)

⏺1 tatlı kaşığı ksilitol tozu (isteğe bağlı, tatlandırıcı ve diş dostu)

⏺10 damla nane yağı (ferah koku ve tat için)

⏺1-2 damla çay ağacı yağı (isteğe bağlı, antibakteriyel)

🥣 Hazırlanışı:

⏺Hindistancevizi yağını oda sıcaklığında yumuşatın.

⏺Karbonat ve ksilitolü ekleyip iyice karıştırın.

⏺Nane ve çay ağacı yağını damlatın, tekrar karıştırın.

⏺Küçük cam kavanozda saklayın. Temiz bir spatula ya da kaşıkla kullanın.

🧴 Saklama: Serin ve kuru yerde muhafaza edin. Sıcak havalarda yağ erirse sorun olmaz, kullanmadan önce karıştırabilirsiniz.

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler:

⏺Karbonat aşındırıcıdır, her gün yüksek miktarda kullanmak mineye zarar verebilir. Günde bir kereden fazla kullanmayın.

⏺Çocuklar için nane yağı yerine portakal yağı gibi daha yumuşak aromalar tercih edilebilir.

⏺Ksilitol, köpekler için toksiktir — evcil hayvanlardan uzak tut

Gelelim neticeye

1️⃣ Elbette ideal olanı bu zararlı maddelerin zerresine bile maruz kalmamaktır ama böyle bir şey kendi ellerimizle kirlettiğimiz bir dünyada mümkün değil. 

2️⃣Yediğimiz, içtiğimiz her şeyde, soluduğumuz havada da ağır metaller de toksinler de var ama bu, bile bile ağır metalleri mühimsememizi gerektirmez. Elimizden geldiği kadar kirli sulara dalmamalıyız.

3️⃣Ağır metal ve kimyasallar henüz bağışıklık sistemleri tam gelişmemiş, bağırsak mikrobiyotası olgunlaşmamış küçük çocuklar için çok daha riskli. Çocuklarımızı korumak için tavizsiz her şeyi yapmalıyız.

4️⃣Halk sağlığını koruma amaçlı bu tür araştırmaların üniversiteler tarafından yapılmamasına şaşırmıyorum. Bilim dünyasında parayı verenin düdüğü ötüyor. Bilim adamları kendilerini fonlayanların işine gelmeyecek araştırmalardan uzak dururlar.

5️⃣Bu araştırmanın bazı ürünleri karalamak için de düzenlenmiş olabileceğini de hesaba katmak gerekir.

6️⃣Bu dünyada o kadar çok filim çevriliyor ki ben artık hiçbir şeye ihtiyatla yaklaşıyorum.

7️⃣Bizim bilim dünyamızın sessizliğini de “anlayışla karşılıyorum“.

8️⃣Ben senelerdir diş macunu kullanmadığımı defalarca açıkladım. Bir kere daha tekrarlıyorum: Diş macunu kullanmıyorum ve tavsiye de etmiyorum.

Kaynaklar:

https://tamararubin.com/2025/01/toothpaste-chart/

https://www.theguardian.com/us-news/2025/apr/17/toothpaste-lead-heavy-metals

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: