HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
FAZLA KOŞANIN ÖMRÜ KISA OLUYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Kısa adı ACC olan Amerikan Kardiyoloji Koleji’ nin senelik toplantısında sunulan bir araştırma benim “mâkûl miktarda egzersiz” teorimin de ne kadar doğru olduğunu bilimsel olarak ortaya koyuyor.
Düzenli egzersiz yapmanın kalp hastalıklarından kansere obeziteden diyabete neredeyse her hastalığa karşı koruyucu olduğundan kimsenin en ufak bir şüphesi yok ama vur deyince öldürmemek “egzersizde de aşırıya kaçmamak lâzım”.
Ortalama yaşları 46 olan 3 bin 800 erkek ve kadın koşucu üzerinde gerçekleştirilen araştırmaya göre “çok fazla koşmak tıpkı hiç egzersiz yapmamak gibi insan ömrünü kısaltıyor”.
Araştırma, “Masters Athletic Study” isimli çalışmaya katılan, 35 yaş ve üzerinde olan koşucuların antrenman ve sağlık bilgilerinin web-bazlı değerlendirildiği verilerden yararlanılarak yapıldı.
Katılımcılar kendi ifadelerine göre haftada 20 milden fazla ve az koşanlar olmak üzere iki gruba ayrıldı.
Her iki grup tipik kardiyak risk faktörleri ile kalp için koruyucu (aspirin) veya kalp için zararlı ilaç kullanımı bakımından karşılaştırıldı.
3 bin 757 sporcudan 2 bin 634’ ünün (%70.1) haftada 20 milden fazla koştukları belirlendi.
Sporcuların yaşama süreleri ile koşma mesafeleri kıyaslandığında U-şeklinde bir veri seti ile karşılaşıldı: Daha az koşanlar daha uzun yaşıyorlardı!
Araştırma, 25 seneden beri maraton koşanların koroner damarlarında plak oluşumunun egzersiz yapmayanlara nazaran yüzde 62 fazla olduğu ve bu artmış plâk miktarının hem sert, hem kalsifiye ve hem de yumuşak plâkları ihtiva ettiği belirlendi.
Yumuşak plakların yırtılma tehlikesi ve kalp krizine yol açma ihtimali daha yüksek.
Çok koşanların daha çabuk ölmelerinin, kalp krizi riskini artıran non-steroid anti-enflamatuar ilaç (NSAI) (naproksen, ibuprofen) kullanma, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, ailede kalp hastalığı ve sigara içme gibi kalp hastalıkları riskini artıran ve aspirin kullanımı gibi kalp krizlerinden koruyan faktörlerle ilişkisi olmadığı belirlendi.
Haftada 20 saatten az koşanların daha fazla non-steroid-ant-enflamatuar ilaç kullanıyor olması, çok koşanlarda daha fazla kalp hastalığı görülmesinin aşırı NSAI kullanılmasıyla ilgili olmadığını da ortaya koyuyor.
Fazla koşmak neden zararlı?
Maraton koşmak gibi ağır egzersizlerin kalp ve büyük arterlerde patolojik yapısal yeniden şekillenmeye yol açtığı biliniyor.
Kronik antrenman ve aşırı dayanıklılık sporları, sağ karıncık ejeksiyon fraksiyonunda geçici azalma ve kardiyak biyo-markerlerde yükselmelerle beraber karıncık ve kulakçığa geçici akut hacim yüklenmesi yapabiliyor.
Bu olayın aylarca veya yıllarca tekrarlaması kalp kasında –özellikle de kulakçıklarda, karıncıklar arası bölmede ve sağ karıncıkta- yer yer fibrozise yani kalp kasının yerini bağ dokusunun almasına yol açıyor ve bu da çeşitli aritmilere zemin hazırlıyor.
Uzun süreli yoğun egzersiz koroner damar kalsifikasyonu, diastolik fonksiyon bozukluğu ve büyük arterlerin sertleşmesi gibi olaylara da sebep olabiliyor.
Halı sahada top oynamak vücuda eziyettir
Spor yapacağım diye spor yapılmaz; bunun adı “işkence” dir.
Son moda spor ayakkabı, spor kıyafeti almak spor salonuna yazılmak abesle iştigaldir.
Hareket günlük hayatın içine yedirilmeli ve fark edilmeden yapılmalıdır.
En iyisi yürümektir ama sallana sallana değil, tempolu olmak kaydıyla.
İmkânı olanlar için yüzme de çok iyidir ama “ağaçta değil” denizde olmak şartıyla.
Gelelim neticeye
BİR: Sağlıklı olmak, hastalıklardan korunmak, uzun yaşamak için egzersiz “olmazsa olmaz” ama “aşırı egzersiz de aynı şekilde zararlı”.
Devamlı okurlarım bilirler: Ben insanlara spor yapmalarını değil “günlük hayatın içine yedirilmiş egzersiz” yapmalarını tavsiye ederim.
Her yere yürüyün; asansöre, yürüyen merdivenlere asla binmeyin; her işinizi kendiniz yapın; ne edin en yapın günde 5-10 bin atın derim.
Spor salonlarına gitmeyi, deli gibi koşmayı, atlamayı zıplamayı hele de belirli bir yaştan sonra zararlı bulurum.
İKİ: Teorilerimi ispat etmek için gece gündüz demeden çalışan Amerikalı uzmanlara hem bir teşekkürüm hem de bir uyarım var:
Arkadaşlar, kendi araştırmanızdan ders alın, bende teori çok, hepsini ispat etmek için bu kadar çok çalışırsanız sonunuz çok koşanlar gibi iyi olmayabilir.
KAYNAKLAR
http://www.abstractsonline.com/pp8/#!/3392/presentation/27801
http://www.miamiherald.com/2014/03/31/4030986/walk-away-from-excess-running.html
http://guardianlv.com/2014/04/study-running-could-lead-to-shorter-lifespan/
http://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(12)00473-9/fulltext
***
EK 1 (4.4.2023): Haftada sadece 1 veya 2 gün 8.000 veya daha fazla adım atmak, sebeplere ve kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümleri azaltıyor.
Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2802810
***
Sayın Hocam,
59 yaşındayım. Apandisit ameliyatı hariç doktora gitmem ve bir çok basit olayda web üzerinden kendimi tedavi etmekteyim(Nedenleri bende mahfuz).
Kitaplarınızı okudum, ayrıca bu konuda en son Prof. Dr. İsmail Hakkı Aydın Bey kitabını ve genetik konusunda da pek çok yabancı kitap okudum.
59 yaşından sonra resmi koşulara başladım, daha öce yüzme, tenis, futbol, güreş yaptım. Halen yarı maraton (21 km.) hazırlık ve müsabakalarda boy gösteriyorum. Koşmayı seviyorum, kendime hedefler koydum, buna göre antrenman yapıyorum, zorlanmıyorum.
Sitenizin linkini ve kitaplarınızı, yazılarınızdan seçme sözlere sitemde referans ve link verebilir miyim?
Teşekkür ederim.
Cengiz Yardibi
Ankara
Hocam elinize sağlık bu bilgi benim için çok önemliydi. Bi arkadaşımla sürekli bunu tartışıyoduk. Çok aydınlatıcı oldu. Saolun.
Sporu kısa ve yoğun yapmayı tavsiye eden bir diyet kitabı vardı:İlk insan diyeti.Kitap; kısa ve yoğun egzersiz faydalı hormonları salgılatıyor ve insana neşe veriyor.ama spor süresi uzadıkça tam tersi oluyor.