HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
GECE UZUN SÜRE AÇ KALMAK MEME KANSERİNİ ÖNLÜYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
JAMA’ da yayınlanan yeni bir araştırmada gece uzun süre aç kalmanın meme kanseri tekrarlama riskini azaltabileceği bildirildi (1).
Araştırma, 1995-2007 seneleri arasında Women’s Healthy Eating and Living Study kapsamında sebze, meyve ve liften zengin gıdalarla ve az yağlı diyetle beslenmenin kadınlarda meme kanseri tekrarlama ve ölüm riskine olan etkilerinin incelenmesi amacıyla planlanmıştı.
Erken dönem meme kanseri olan 27-70 yaş arasındaki 2413 kadından oluşan bu kohortta meme kanseri tekrarlama riskinin gece 13 saatten daha kısa süre aç kalanlarda yüzde 36, 13 saatten uzun süre bir şey yemeyenlerde ise yüzde 13 olduğu belirlendi.
Bununla beraber meme kanseri veya başka sebeplerle bağlı ölümler bakımından kısa ve uzun süre aç kalanlar arasında bir fark bulunmadı.
13 saatten kısa aç kalanlarda eğitim düzeyi, vücut kitle endeksi daha yüksekti, uyku süreleri de daha kısaydı, daha fazla kalori alıyorlardı, öğünleri fazlaydı ve akşam 8’ den sonra da yiyorlardı.
Araştırma aynı zamanda 13 saatten kısa süre aç kalanlarda herhangi bir sebepten ölüm riskinin de yüzde 22 az olduğu ortaya çıktı ancak bu istatistiki olarak anlamlı değildi.
Açlık metabolizmayı düzenliyor
Araştırmanın başyazarı olan C. Marinac “Gece açlık süresini uzatmak meme kanseri tekrarlamasını önlemede çok basit ve ilaca gerek olmayan bir strateji olabilir” diyor (2).
Daha önce yapılan çalışmalarda bazı gıdaların kanserin önlenmesinde işe yarayabileceği ortaya çıkmıştı ama açlığın metabolizmayı etkileyebileceği ve kanseri önleyebileceği yeni anlaşılıyor.
Araştırmacılar, gece daha az aç kalmanın uyku süresinin azalmasına ve HbA1c seviyelerinin daha yüksek olmasına sebep olduğunu da gösterdiler.
HbA1c yüksekliği ve uyku bozukluğu olanlarda kanser riskinin arttığı da biliniyor.
Araştırmanın eksik ve kusurları var ama…
Tabii ki araştırmadan bir sebep-sonuç ilişkisi (causality) çıkarmak mümkün değil, burada sadece bir birliktelikten (association) veya karşılıklı ilişkiden (correlation) söz edilebilir.
Ayrıca araştırmanın tenkit edilecek birçok eksiği ve kusurları da olmakla beraber ortaya çıkan netice akla mantığa uygun ve atalarımızın tecrübeleriyle de örtüşüyor.
Ben de uzun süre açlığı sağlıklı yaşamanın önemli unsurlarından biri olarak görüyor, bunu uygulamaya çalışıyor ve hastalarıma, okurlarıma da tavsiye ediyorum.
Bu araştırmadan tam tersi bir sonuç çıkması durumunda da benim yeme-içme düzenimde bir değişiklik olmayacaktı çünkü her zaman söylediğim gibi önce akıl ve mantık ve bilimin temel kaideleri, bilimsel araştırma sonuçları bunların peşinden gelir.
Açlık birçok hastalığı önlüyor
Son senelerde Batı tıbbının üzerinde çok araştırma yapılan konularından biri de onların tabiri ile “intermittent fasting”.
Bunu dilimize “aralıklı oruç” diye çevirenler varsa da “aralıklı açlık” demek daha doğrudur.
Çünkü oruç sadece belirli bir süre aç ve susuz kalmak değildir; Allah’ın sağlıkları yerinde olan kullarından yerine getirmelerini farz kıldığı bir ibadettir.
Aralıklı açlığın etkileri
Aralıklı açlığın bağışıklığı güçlendirdiği, başta obezite, diyabet, kanserler, Parkinson ve Alzheimer ile kalp-damar hastalıklarını önlediğini gösteren birçok araştırma var (3).
Uzun süreli açlığın sağlığa olan birçok müspet etkileri şunlar (4):
BİR: Ensülin ve leptin duyarlılığı ve mitokondri enerji etkinliği artıyor. Bu, hastalıkları ve yaşlanmayı geciktiriyor.
İKİ: Grelin seviyeleri azalıyor. Açlık hormonu grelinin azalması yeme isteğini azaltıyor.
ÜÇ: Oksidatif stres azalıyor. Hücrelerdeki oksijen radikalleri birikiminin azalması protein, lipit ve nükleik asitlerin oksidasyondan zarar görmesini önlüyor.
DÖRT: Stres, hastalık ve yaşlanmaya karşı direnç artıyor. Aralıklı açlık tıpkı egzersizde de olduğu gibi bir hücresel stres cevabı yaratarak stres, yaşlanma ve hastalıkla mücadele eden genlerin etkinliği artıyor.
BEŞ: Yağ yakımı artıyor. Vücudun glikojen depolarını metabolize etmesi için 6-8 saat gerekiyor ve vücut ancak bundan sonra yağ yakmaya başlıyor. 16 saat süre aç kalınması yağ yakımını hızlandırıyor.
ALTI: İnsan büyüme hormonu (HGH) salgısı artıyor. HGH, yağ yakılmasını sağlayan bir hormon.
YEDİ: Katekolaminler artıyor. Bu sayede istirahat ensülin seviyeleri azalırken istirahat enerji harcaması artıyor ve depolanmış yağın yakıt olarak kullanılması mümkün oluyor.
Gelelim neticeye
Tip 2 diyabetlilere, gizli şekeri olanlara, obezlere ve tüm insanlara günde 3 ana 3 ara öğün yemeyi tavsiye eden modern tıp müntesiplerini ben de Allah’ a havale ediyorum.
Allah öğünlerinizi artırsın emi.
Kaynaklar:
1. http://oncology.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2506710
2. http://www.medscape.com/viewarticle/861319
***
EK 1 (20.4.2022): Intermittent fasting from dawn to sunset for 30 consecutive days is associated with anticancer proteomic signature and upregulates key regulatory proteins of glucose and lipid metabolism, circadian clock, DNA repair, cytoskeleton remodeling, immune system and cognitive function in healthy subjects
• Şafaktan gün batımına kadar 30 günlük aralıklı oruç, kansere karşı koruyucu bir serum proteom ile ilişkilidir. • 30 gün boyunca şafaktan gün batımına kadar aralıklı oruç, obezite, diyabet ve metabolik sendroma karşı koruyucu proteinleri düzenler. • 30 gün boyunca şafaktan gün batımına kadar aralıklı oruç, DNA onarımı ve bağışıklık sisteminin temel düzenleyici proteinlerini indükler • 30 gün boyunca şafaktan gün batımına kadar aralıklı oruç tutmak, Alzheimer hastalığına ve nöropsikiyatrik bozukluklara karşı koruyucu proteinleri düzenler.
Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1874391920300130?#f0025
***
EK 2 (23.2.2023): Aralıklı açlık (intermittent fasting) enfeksiyon, kalp hastalığı ve kanser riskini artırıyormuş.
Not: Fare değilseniz bu bilgiyi dikkate almayın!
***
EK 3 (5.1.2024): Daily eating/fasting cycles synchronise circadian peripheral clocks, involved in the regulation of the cardiovascular system. However, the associations of daily meal and fasting timing with cardiovascular disease (CVD) incidence remain unclear. We used data from 103,389 adults in the NutriNet-Santé study. Meal timing and number of eating occasions were estimated from repeated 24 h dietary records. We built multivariable Cox proportional-hazards models to examine their association with the risk of CVD, coronary heart disease and cerebrovascular disease. In this study, having a later first meal (later than 9AM compared to earlier than 8AM) and last meal of the day (later than 9PM compared to earlier than 8PM) was associated with a higher risk of cardiovascular outcomes, especially among women. Our results suggest a potential benefit of adopting earlier eating timing patterns, and coupling a longer nighttime fasting period with an early last meal, rather than breakfast skipping, in CVD prevention.
Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41467-023-43444-3
Makale: Dietary circadian rhythms and cardiovascular disease risk in the prospective NutriNet-Santé cohort
***
Allahın biz müslümanlara orucu farz kılmasındaki sebep bu işte. Biz inananlar sağlığımıza iyi gelecek veya zayıflayacağız diye değil Allahın emri olduğu için oruca niyetleniyoruz ama bunun aslında bizim faydamıza olduğu da ortaya çıkıyor. Tıp da daha bunu yeni anlıyor, çalışın çocuklar daha bulacağınız çok şey var.
Peygamber efendimiz de günde 2 öğün beslenirmiş. Bu da bize onun sünnetlerinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. keşke bunu da belirtseymişsiniz hocam.
Yemek sağlık değil, hayat. Yememek hastalık değil, ölüm. Yemeğin görevi bu. Besin bu görevden saptırıldı. Yemek öldürmez, yememek öldürür. Yemenin zamanı yeri haddi dini dili ırkı kültürü tarifi olmaz. Yemek haddi değil, yemek hakkı. Yemeğin fizyolojisi, biyolojisi olabilir.
Atasözleri çok kullanılıyor, o zaman bende sıralayım dedim, aslında tüm beslenme atasözlerini bir arada toplamak isterdim, her atanın sözü başka bunu unutmmak gerekiyor, atalardada fikir ayrılığı vardı, birazda ben söz uydurdum, atalarımızın bir kısmı demiş ki;
Aç aslandan tok domuz yeğdir, aç gezmektense tok ölmek yeğdir, aç kurt yavrusunu yer, aç yeri başka acı yeri başka, bakan yemez kapan yer, bal ile kaymak yenir ama her keseye/kese göre değil, baş yeme aş ye, manda yanında kaymak önünde olsun, yediğin önünde yemediğin ardında olsun, ahlatın iyisini ayılar yer, alimle yenmez cahille içilmez, alimle girme bahçeye cahille çıkma ağaca, alimle masaya cahille sofraya oturma, can/yemek veren toprağı tanı, az yiyen az uyur çok yiyen güç uyur, fişek yeme yemek ye, biri yer biri bakar kıyamet ondan kopar, büyük lokma ye büyük söz söyleme, devletin malı deniz yemeyen keriz, ceza yeme yemek ye, amasya elmasını yemeyen kendi almasını elma sanır, gönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır ya baş, aşı yeme aş ye, doktordan kork yemekten korkma, pastırmayı kısan fasulyeyi yiyemez, yeyen bilir yemeyen bilmez, yeyenle yemeyen bir olmaz, ver yiyeyim ört uyuyayım gözle canım çıkmasın, yiyenin gözü açılır yemeyenin sözü açılır, yemek hırsızı ol kalp hırsızı olma, evine ekmek götüren değil midene ekmek götüren adam ol, yemeğine konan hayvanı öldürüyorsan yemeğine konan insanıda öldür, doktora emanet olma, aç ayı oynamaz, aç ile eceli gelen söyleşir, aç köpek fırın deler, aça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamış, açlıktan imanı gevremek, açlıktan nefesi kokmak, ağzını yemeğe aç, yemek bulursan ye kötek/şaplak/savaş bulursan kaç, aşını midene göre ye, açlıktan ölmek, aşını bil aşkını sil, çok naz aş usandırır, aş yemekle ağız aşınmaz, aş olmayınca uyku/cinsellik olmaz, gözünü aş bürümek, doktorun hayatına ağzından aş çıkmaz ölüne gözünden yaş çıkmaz, doktor konuşur baş yedirir aşçı konuşur aş yedirir, akıllı yemek yemez deli kötek yemez, aşk karın doyurmaz, tıp karın doyurmaz, yemeyenin aşını yerler, aşı ettirme mundar aşılanıp olma mundar, aşı vurdurma kıça afyon vurdurma başa, kanserofobi ol emohobi olma, ilaç boşuna yemek hoşuna gider, can boğazdan gelir, boğazına bak, erkeğin kalbine gircem diye yedirme kendin ye, gelen misafiri kov kendin ye, yemeği senden kaçırırlar/çalarlar dikkatli ol, seviyorsan ye sevmiyorsan yeme, hava bedava çünkü bol yemek parayla çünkü dar, hava her zaman var yemek bir zaman var, yemeğin haddi köteğin hakkı olmaz, ye iç uyu, ne varsa ye, ne bulursan ye, ne istersen ye, ev yapma yemek yap, doymadan kalkma, dizilerdeki filmlerdeki masaya bakıp acıkma, yemek hayalleri kurma, yemek dilekleri etme, yemek/bitki can ilaç ölüm, yemek doğal ilaç yapay/yapmacık/sapık/insanlık dışı, çok yemek yerseniz ölmezsiniz çok ilaç içerseniz ölürsünüz, ..…….
Hamileyken bunu ye, doğurunca bunu ye, önce bunu sonra bunu ye, bunla bunu ye şunla şunu ye, akşam bunu ye, soğukta bunu ye, yok şöyle ye,….. ömrünü ye.
Yemek bulursan ye, kötek/şaplak/savaş bulursan kaç. -Kötek/darp konusunu başka bir yerde yazmıştım. Kim demişse boşune dememiş, darbe ala ala vücut bitti. Belki kötek zamanla sizi ölüme bile götürebilir. Zaten aşırısı öldürüyor. O zaman yemek hayat, kötek ölüm.-
Yemek yemeyip hap alırsanız ölürsünüz, öldüren hap değil yememek olabilir. Şişmanlık ve sıskalık beslenmeyle alakalı değil ama, kilo alakalı olabilir. Okuyup üflemeyle şişmanlığın gideceğine inananlar varsa, bilim insanı bilmiyor veya gizliyor demektir. Ben söylüyorum demekle olmaz, eğer biliyorsanız ve insanlarında bilmesini istiyorsanız, bilmesini sağlayacaksınız.
Diyelim seksen yıl hayatta kaldın. Beş yaşından beri ve her sene yirmi kilo karpuz yedin sayalım, ömrün boyunca 1500 kilo eder. Ömrün boyunca yediğin topu topu 1500 kilo.
Günde 8 saat çalışıyorsun diyelim. Bu 8 saatinin 6-7 sini hastalığına çalışıyorsun. Beslenmenin dışında harcamalar hemen hemen tümüyle zararlı. Yani neredeyse tüm çalışmalar/işler zararlı. Böylece sağlığın/yemek için çalışmıyorsun, hastalığın/sağlıksızlığın için çalışıyor oluyorsun Sağlığın için olanlar hastalığın için olanlara göre çok daha düşük fiyat. Hastalığın için olanlar pahalı olduğundan sağlığın için olanlarda pahalı geliyor.
Son olarak;
Fakat gerçek besin neyse, onu bulmak gerçek insan yaşamınıda bulmak olabilir. O zaman yukarıda dediklerim, yememekten doğacak ölümü geciktirmekten başka bir işlem olmaz. Gerçek insan besinini bilmiyoruz, belki ancak bu besin söylenilen sağlıklı bir 150 yılı verir. Vermiyorsa, durum değişmiyorsa o zaman dünyada her şey yenir.
en saplıklı beslenme aralığı günde 1 öğün yemek. ne şeker hastalığı kalır ne kanser ne başka bir hastalık . yıllardır tk öğün beslenirim . tavsiye ederim