HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
EL ANTİSEPTİKLERİ SÜPER BAKTERİLER YARATABİLİR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
El antiseptikleri olarak bilinen ürünlerin su ve sabuna hiçbir üstünlüğünün olmadığı gibi bunların ciddi riskleri olabileceğini daha salgının ülkemize ilk geldiği günlerde “Kolonya su ve sabunun yerini tutmaz” ve “Korona bulaşmasını önleyen 20 hayati tedbir” başlıklı makalelerimde yazmıştım (1, 2).
Bu antiseptiklerin çok ciddi sağlık riskleri olduğunu ise senelerdir dile getiriyorum (3, 4, 5, 6).
Dünya Sağlık Teşkilatı’ nın (WHO) bu açıklaması geç olmakla beraber yerindedir.
Evet, suya sabuna dokunun.
NOT: Süper bakteri sözünden sakın ola ki çok iyi bir bakteri manası çıkarmayın. Süper bakteri, antibiyotiklere “süper” direnç gösteren, onlardan etkilenmeyen bakteri demektir.
Kaynaklar:
1. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/03/14/yazilar/tip-yazilari/corona-virus/suya-sabuna-dokunun/
***
İndependent Türkçe‘ nin haberi:
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre enfeksiyonu önlemenin en etkili yolu elleri su ve sabunla yıkamak
Bir bilim insanı alkol bazlı el temizleme jellerinin aşırı kullanımı nedeniyle bazı bakterilerin bu ürünlerden etkilenmeyecek şekilde adapte olabileceği ve halk sağlığını tehdit edebilecek süper-bakteriler oluşabileceği konusunda uyardı.
Britanya Temizlik Bilimi Enstitüsü’nün Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı Andrew Kemp, alkol bazlı el temizleme jellerinin cilt üzerinde Kovid-19’a neden olan virüsü öldürebileceğinin henüz kanıtlanmadığını söyledi.
Ayrıca dezenfektan ürünlerinin aşırı kullanımı, bazı bakterilerin bu ürünleri nasıl atlatabileceğini öğrenip insanların ellerindeki şeker ve protein kalıntılarında gelişeceği anlamına gelebilir.
Kemp bunları kullanmak yerine, ellerin su ve sabunla yıkanmasına daha çok önem vermek gerektiğini söylüyor. Dünya Sağlık Örgütü de el yıkamanın, bireylerin kendilerini enfeksiyona karşı koruyabileceği en etkili yol olduğunu kabul ediyor.
DSÖ’ye göre bireyler, alkol bazlı el jellerini yalnızca su ve sabuna erişimleri olmadığı anlarda kullanmalı.
Araştırması American Journal of Biomedical Science and Research’te yayımlanan Kemp, The Daily Express’e konuştu ve el jellerinin “yalnızca son çare olarak” ya da “su ve sabun bulunmadığı durumda geçici bir önlem olarak kullanılması gerektiğini” söyledi.
Kemp’in gazetede aktarılan ifadelerinde şunlar yer aldı:
Herhangi bir anda ellerinizde bir milyondan fazla bakteri bulunabiliyor. Yani (el jelleri) tüm bakterilerin yüzde 99,9’unu öldürse bile, bunların 10 bini sanitasyondan sonra da canlı kalacaktır. Bunlar, şeker ve protein kalıntılarında kalacaktır.
Kemp ayrıca, şunları ekledi:
Son araştırmalar, alkollü jellerin öldüremediği, hayatta kalan bakterilerin kendisinin de hayli tehlikeli patojenler olduğunu ve sayılarının artabileceğini gösteriyor.
Bu, söz konusu yardımı rutine bağlamanın bize nihayetinde yarardan çok zarar verebileceği anlamına geliyor.
Koronavirüs pandemisi dünya çapında insanlara bulaşmaya devam ederken el dezenfektan jelleri de artık elleri temiz tutma uğraşının bir parçası olarak mağazalarda, restoranlarda, tren istasyonlarında ve diğer mekanlarda kamu kullanımı için yaygın şekilde bulunuyor.
Fakat Kemp bu jellerin aşırı kullanımının “antibiyotiklere dirençli mevcut bakterilerin yanı sıra çoklu dezenfektan direnci gösteren bakteriler” yaratabileceğine ve “potansiyel olarak kıyamet senaryosuna” yol açabileceğine dair uyardı.
El jellerini aşırı kullanarak bu sorunlarla karşılaşma riskini dünya çapında artırmakla kalmayıp Kovid-19’un yayılmasına karşı da bir şey yapmıyor olabiliriz.
Onlara karşı gelişen direnç, kimyasal dezenfektanların ve el dezenfektanlarının yanlış kullanımından kaynaklanıyorsa, antibiyotiklere milyarlarca dolar harcamak anlamsız görünüyor.
Kemp’in endişeleri Doğu Londra Üniversitesi’nde Toksikoloji ve Klinik Biyokimya alanında öğretim görevlisi olan Winston Morgan tarafından da destekleniyor.
Nisan’da The Conversation’a yazan Morgan, el dezenfektanlarının aşırı kullanımının neden olduğu anti-mikrobiyal dirençli bakterilerdeki bir artışın “halihazırda zorluk çeken sağlık sistemlerimizi daha fazla zorlayabileceğini” ve hatta daha fazla ölüme yol açabileceğini söylemişti.
Bazı bakteriyel organizmalar antibiyotik, antiprotozoal, antiviral veya antifungal ilaçların da dahil olduğu bir antimikrobiyale maruz kaldıktan sonra değişim geçirebiliyor veya mutasyona uğrayabiliyor. Bu da organizmaların, onları öldürmesi için tasarlanmış ilaçlara uyum sağlayarak dayanabileceği ve bu organizmalardan kurtulmanın daha da zorlaşabileceği anlamına geliyor.
Morgan, “Kendimizi Kovid-19’dan koruma girişimlerimiz aynı zamanda antimikrobiyallere karşı direnç geliştirmiş daha fazla mikroorganizmanın ortaya çıkabileceği bir ortam yaratıyor olabilir” diye yazmıştı.
***
EK 1 (10.4.2021): ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nden (CDC) yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının patlak vermesiyle ortaya çıkan ‘Virüs yüzeylerden bulaşır mı’ sorusuyla ilgili bir açıklama geldi. CDC, kirli yüzeylere dokunulması sonucu bulaşma riskinin 10 binde 1’den az olduğunu bildirdi.
CDC Direktörü Rochelle Walensky, yaptığı açıklamada, “Kirli yüzeyler ve nesnelerle temas yoluyla Covid-19’a neden olan virüsten etkilenilebilir ama bulgular, bu şekilde enfekte olmanın düşük olduğunu gösteriyor” dedi. CDC, yüzeylerin temizlenmesine ilişkin rehberinde güncellemeye giderken, Covid-19’un kirli yüzeylere dokunulması sonucu bulaşma riskinin 10 binde 1’den az olduğunu bildirdi. Dr. Walensky, sabun ve deterjan içeren ürünlerle temizlemenin yüzeylerdeki mikropları azalttığını ve virüs partiküllerinin bir kısmını zayıflatabileceğini, bunun da yüzeylerden enfeksiyon riskinin azalttığını açıkladı.
CDC YÜZEY TEMİZLİĞİ TAVSİYE EDİYOR
CDC hâlâ zeminlerin sabun ve su ya da deterjanla temizlenmesi için insanları teşvik ediyor; ayrıca işletmelere ve insanlara, çok temas edilen kalem, tezgah, alışveriş arabası, masa, kapı kolu, ışık düğmesi, merdiven korkuluğu, asansör tuşu, klavye, telefon, musluk ve lavabo gibi yüzeylerin günde en az bir kez temizlemesini tavsiye ediyor. Uzmanlara göre virüs, esasen havada asılı kalan büyük ya da küçük damlacıklar halinde solunum yoluyla bulaşıyor.
***
Gerçekten bu konuda büyük bir bilinçsizlik var. Virüs temasla da bulaşabilir bu doğrudur ama esas bulaşma yolu hava yoluyladır. Standart el temizliği kafidir.