Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Yeni bir araştırma tüm dünyada yaygın olarak kullanılan suni tatlandırıcıların bağırsak bakterilerine çok ciddi zararlar verdiği tespit edildi (1).

International Journal of Molecular Sciences’ da yayınlanan araştırmada sakarin, sukraloz ve aspartam gibi suni tatlandırıcıların farklı konsantrasyonları E.coli ve E. faecalis türü bağırsak bakterilerine maruz bırakıldı.

Laboratuvar ortamında bunların patojeniteleri (hastalık yapma potansiyelleri) ve bağırsak Caco-2 hücreleriyle etkileşimleri incelendi.

Tatlandırıcıların, bakterilerin biyofilm oluşturma kabiliyetlerini artırdıkları görüldü.

İnsan bağırsak hücreleriyle yapılan kültürlerde bu bakterilerin Caco-2 hücrelerine yapışma, onları istila etme ve ölümlerine sebep olma kabiliyetlerinin arttığı, tatlandırıcıları bloke eden çinko sülfatın ise bu etkileri önlediği belirlendi.

Bağırsak duvarını geçen E. coli bakterileri kan yoluyla lenf düğümleri, karaciğer, dalak gibi organlarda toplanıyor ve septisemi de dâhil çeşitli enfeksiyonlara yol açabiliyor.

Daha önce suni tatlandırıcıların bağırsak bakterilerinin sayı ve türünü değiştirebildikleri biliniyordu; bu yeni çalışma suni tatlandırıcıların bu bakterilere “patojenik” yani hastalandırıcı hususiyeti kazandırdıklarını ortaya koyuyor.

Araştırmaya göre, iki kutu meşrubat içmek E. coli ve E. faecalis bakterilerinin Caco-2 hücrelerine yapışmalarına sebep oluyor ve biyofilm oluşumunu farklı şekilde artırıyor.

Biyofilmlerde üreyen bakteriler, antibiyotiklere daha az duyarlıdırlar ve hastalığa yol açabilen moleküller olan toksinleri salgılama ve virülans faktörlerine de sahiptirler.

Gelelim neticeye

Vücuda hiçbir faydaları olmadığı gibi kalorileri olmamasına karşılık kilo vermeye bir katkıları olmadığı ve sayısız sağlık riskleri olan suni tatlandırıcıların bu yeni marifetine hiç şaşırmadım.

Ağzımız tatlansın derken sağlığınıza zarar vermeyin.

İşlenmişi, işlenmemişi, suni tatlandırıcısı, mısır şurubu, fruktozu, glukoz… her türlü şekerden uzak durun.

Kaynak: https://www.mdpi.com/1422-0067/22/10/5228/htm

***

EK 1 (31.5.2022): Genel olarak, şekerle tatlandırılmış içeceklerin aşırı tüketiminin obezite ve bununla ilgili tip 2 diyabet gibi hastalıkların prevalansını artırabileceklerine dair fikir birliği vardır. Benzer bir münasebetin kalorisiz veya düşük kalorili “diyet” içecekleri için mevcut olup olmadığı yoğun bir tartışma konusudur

10 gün boyunca karbonhidratla beraber sukralozla tatlandırılmış 7 içecek tüketmenin, sağlıklı katılımcılarda insülin duyarlılığını azalttığı gösterildi.

Bu metabolik bozulma, şekere verilen nöral tepkilerdeki azalma ile ilişkili olmakla beraber tatlı tat algısı değişmedi.

İnsülin duyarlılığı sadece sukraloz veya karbonhidrat tüketimi ile değişmedi.

Kaynak: https://www.cell.com/cell-metabolism/fulltext/S1550-4131(20)30057-7

Makale adı: Short-Term Consumption of Sucralose with, but Not without, Carbohydrate Impairs Neural and Metabolic Sensitivity to Sugar in Humans

***

EK 2 (3.6.2023): ABD’ de en çok kullanılan suni tatlandırıcı olan sukralozun insanlarda DNA hasarına yol açtığı gösterildi.

Kaynak: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10937404.2023.2213903

Makale: Toxicological and pharmacokinetic properties of sucralose-6-acetate and its parent sucralose: in vitro screening assays

***

EK 3 (11.11.2024): Gazoz, kola gibi şekerli içecekler ile obezite ve tip 2 diyabet arasındaki bağlantıyı analiz eden 2001 ile 2016 yılları arasında yayınlanan 60 çalışma değerlendirildi.

Bu 60 çalışmadan 26’sı şekerli içecekler ile obezite veya diyabet arasında bir ilişki bulamazken 34’ü bir bağlantı bildirdi. İçecekleri hastalıklarla ilişkilendirmeyen çalışmaların tümü içecek endüstrisi tarafından finanse edilmişti. Bir bağlantı bildiren çalışmalardan ise yalnızca biri endüstri tarafından finanse edilmişti.

Kaynak: https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/L16-0534

Makale: Do Sugar-Sweetened Beverages Cause Obesity and Diabetes? Industry and the Manufacture of Scientific Controversy

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: