Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

700’den fazla katılımcının, dört yıl boyunca ne yedikleri ve kanlarındaki PFAS seviyeleri incelenerek yapılan araştırmada yeşil çay, domuz pirzolası ve şişe suyu gibi normalde nispeten sağlıklı kabul edilen yiyecek ve içeceklerin tümü daha yüksek PFAS seviyeleriyle ilişkili bulundu.

Çaydaki yüksek PFAS seviyelerinin işlenmiş çay poşetlerinden kaynaklanması muhtemeldir.

İşlenmemiş domuz etinin de yüksek PFAS kan seviyeleri ile güçlü bağlantısı da muhtemelen domuzların kontamine olmasıyla ilgilidir.

Çok fazla işlenmiş et yemenin de PFAS kan seviyelerini artırması beklenen bir durumdur zira bu kimyasallar için birden fazla giriş noktası vardır.

Daha fazla şişelenmiş su içmekle bağlantılı daha yüksek kan PFAS seviyeleri de ambalaj yoluyla kontaminasyon veya kontamine bir su kaynağı olarak değerlendirildi.

Bu arada, ev musluk suyu daha düşük PFAS seviyeleri ile ilişkilendirildi.

Ayrıca fast food yiyecekleri de incelendi ve evde pişirilen burrito, fajita, tako, patates kızartması ve pizzanın daha düşük PFAS konsantrasyonları ile ilişkili olduğu, buna karşılık bu yemekleri bir restoranda yiyenlerin kanlarında daha yüksek PFAS seviyeleri bulunduğu tespit edildi.

Bu bulgular, yüksek PFAS seviyelerinin sebebinin gıda ambalajları olabileceğini göstermektedir.

Patates kızartması, ilave şeker ve musluk suyunun ise diğer araştırmaların aksine riski artırdığı tespit edilmedi.

PFAS veya per- ve polifloroalkil maddeler, çeşitli ürünleri suya, lekelere ve ısıya dayanıklı hale getirmek için kullanılan insan yapımı bir kimyasal kategorisidir.

Tabii olarak parçalanmadıkları ve çeşitli kanser türleri, hormon bozuklukları, tiroid sorunları, doğum kusurları, böbrek hastalığı ve karaciğer hasarı dahil olmak üzere çeşitli kalıcı sağlık sorunlarıyla bağlantılı oldukları için ‘ebedi kimyasallar‘ olarak adlandırılırlar.

Gelelim neticeye

Hazır paketlenmiş ve fast food olarak bilinen gıdalar sadece içlerinde trans yağ, aşırı ilave şeker, mısır şurubu ve diğer katkı maddeler bulunduğu için değil ambalajlarından dolayı da risklidir.

İçi seni dışı beni yakar ve zarfa değil mazrufa bak gibi sözler bu tür gıdalar için geçerli değildi

Bunların içi de dışı da yiyeni, içeni yakıyor.

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412024000400?via%3Dihub#f0005

Makale: Associations of dietary intake and longitudinal measures of per- and polyfluoroalkyl substances (PFAS) in predominantly Hispanic young Adults: A multicohort study

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: