Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Singapur’ da yapılan çalışmada KOVİD teşhisiyle hastaneye yatırılan hastaların 17’ sine günde 1.000 D vitamini, 150 mg magnezyum ve 500 mcg B-12 vitamini (DMB) ortalama 5 gün verildi.

DMB almayan 26 hasta ise kontrol grubu olarak değerlendirildi.

DMB alan 17 hastadan sadece üçüne (yüzde 17.6) hastane yattıkları süre içinde oksijen verilmesi gerekirken kontrol grubunda bu oran yüzde 61.5 olarak hesaplandı.

DMB grubunda yer alan ve oksijen verilmesi gereken 3 hastanın sadece ikisi yoğun bakıma yatırılırken kontrol grubundakilerin tümünün yoğun bakımda takipleri icap etti.

Besin destekleri kombinasyonu DMB hastalarının 9’ una belirtilerin başlamasından itibaren ilk hafta içinde verildi ve bunların sadece biri için oksijen tedavisi gerekti.

DMB hastalarından sadece üçünün durumu kötüleşirken, bunların ikisinde ilk 24 saat içinde yani DMB’ nin etkisinin başlamasının henüz mümkün olmadığı dönemde oksijene ihtiyaç duyuldu.

DMB’ nin, yaş ve hipertansiyon gibi diğer risk faktörleri dikkate alındıktan sonra da koruyucu olduğu tespit edildi.

Vitamin D, NFkB ve diğer metabolizma yolları üzerinden enflamasyon baskılanmasına yardımcı oluyor.

Magnezyumun da D vitamini metabolizmasında birçok enzimin etki etmesinde ko-faktör olarak rol alıyor. Magnezyum eksikliği diyabet ve hipertansiyon riskini artırabiliyor.

Vitamin B-12 de hem bağırsak mikrobiyotası hem bağışıklık sisteminin etkili olabilmesi gereklidir.

Bu vitamin ve minerallerin kaynakları

Bu ve diğer tüm vitamin ve mineraller adam gibi beslenen insanların diyetlerinde yeteri kadar mevcuttur.

Vitamin ve mineraller sadece özel durumlarda besin desteği (hap) şeklinde alınabilir.

Vitamin D ve vitamin B12 kaynaklarının en önemlileri kırmızı et, karaciğer, yumurta, balık, yoğurt gibi hayvansal gıdalardır.

Magnezyumdan zengin yiyecekler içinde ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, bakliyat, kuru yemiş, çikolata, avokado ve tam tahıllar ilk sıralarda gelir.

Bilim dünyası beslenmenin önemini anlamaya başladı

Beslenme araştırmaları hakkındaki düşüncelerimi biliyorsunuz.

Gözleme dayalı, az sayıda vaka üzerinde yapılan bu araştırmanın da bilimsel bakımdan fazla bir ehemmiyeti olmamakla beraber beslenme ve besin desteklerine verilen önem bakımından son derecede değerlidir.

Şu iki bilim adamının sözleri de bana halk sağlığı adına umut veriyor:

BMJ’ nin Onursal Başkan Vekili Kailish Chand “Diyetle ilgili büyük bir halk kampanyası sadece hayat kurtarmakla kalmaz, ulusumuzun sağlığını sonsuza kadara da değiştirir” diyor.

İngiltere’ de King College’ de genetik epidemiyoloji profesörü Tom Spector da “Obezite ve kötü diyet KOVİD enfeksiyonuna şiddetli bir cevap için en büyük risk faktörlerinden biri olarak ortaya çıkmaktadır” diyor (2).

Gelelim neticeye

KOVİD’ e karşı şu anda etkili bir ilaç veya aşı olmadığı gibi yakın gelecekte de böyle bir beklenti yok.

KOVİD’ de ağır hastalık tabloları ve ölümler hemen daima beslenme ve hayat tarzıyla yakından alâkalı olan kronik hastalıklara (diyabet, hipertansiyon, kanserler…) sahip olanlarda görülüyor.

KOVİD’ i önlemek için tabii ki korunma tedbirlerine devam ama virüsü kapanların hastalığı hafif atlatmaları için beslenmenin de maske, mesafe, musluk ve moral kadar önemli olduğunu unutmayalım.

Bilim dünyasının sadece KOVİD için değil tüm hastalıklar için beslenmenin ne kadar önemli olduğunu kavramakta daha fazla geç kalmamasını temenni ediyorum.

Kaynaklar:

1. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.06.01.20112334v2

2. https://www.foodnavigator.com/Article/2020/04/22/Coronavirus-and-obesity-Doctors-take-aim-at-food-industry-over-poor-diets#

***

EK 1 (14.8.2020):  Vitamin D eksikliği Afrika kökenli Amerikalılarda ağır KOVİD ve ölüm riskini artırır.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32792611/

***

EK 2 (12.6.2024): Tavuk yumurtası sarısı antikorları (IgY’ler) çoklu SARS-CoV-2 spike protein varyantlarının insan ACE-2’sine bağlanmasını engelliyor.

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1567576920336390

Makale: Chicken Egg Yolk Antibodies (IgYs) block the binding of multiple SARS-CoV-2 spike protein variants to human ACE2

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: