HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
2 YAŞINDAN BÜYÜK ÇOCUKLARA DA MASKE TAVSİYELERİ BAŞLADI
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Dr. Gül Pamukçu Günaydın’ ın tivitleri (1):
“Çocukların maske takmasını kolaylaştırmak için: – sevdiği bir oyuncağa maske takın – sevdiği desende maske takın – maske takan başka çocukların fotoğraflarını gösterin – kitaplarda sevdiği karakterlerin yüzüne maske çizin – evde maske takma çıkarma provası yapın ve konuşun“
“Amerikan Pediatri Derneği ve CDC 2 yaş üzeri çocukların maske takmasını öneriyor. Yüz yüze eğitimde en önemli önlemlerden birisi herkesin doğru maske kullanımı. Bugünden çocuklarınızla pratik yapın.”
***
Bu tivitlere PhD Korcan Ayata‘ nın cevap tivit dizisi (2):
“American X Association olarak adlandırılmış dernek türevi yapıların, ensesinden ticari kuruluşlara bağlı olduğunu, yeterince para verenlerin her istediğini “tavsiye” niteliğinde önerebileceğini bilmeyen veya önemsemeyen bir beyan olmuş.”
“Bunun en belirgin örneği aklınıza gelebilecek her türlü aşırı işlenmiş gıda üreticisi sponsorluğunda, hiçbir bilimsel dayanağı olmayan “sağlıklı beslenme” tavsiyeleri veren Amerikan Kalp ve Diyabet dernekleridir. Parayı veren derneği öttürür.”
“Bu derneklerin vatandaşın sağlığını, çocukların iyiliğini gerçekten önemsediğine inanıyorsanız, ya işin iç yüzünü bilmeden hayaller aleminde yaşıyorsunuz, ya da farkında olmadan saadet zincirine hizmet ediyorsunuz demektir.”
WHO’ nun maske görüşü
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) bile “5 yaş ve altı çocukların maske takması zorunlu tutulmamalıdır” diyor (3).
Maskelerin sağlığa olan etkileriyle ilgili olarak “Çocuklar maske takmaya zorlanmamalıdır” ve “Cerrahi maskeler oksijeni azaltıyor, nabzı hızlandırıyor başlıklı yazılarıma göz atabilirler (4, 5).
Gelelim neticeye
BİR: Acil tıp uzmanı Dr. Gül Pamukçu’ nun “iyi niyetle” yaptığını düşündüğüm tavsiyelerini doğru bulmuyorum.
İKİ: 2 yaşından büyük çocuklara maske takılmasının işe yaradığı gösteren itimat edilebilecek tek bir bilimsel yayın olmadığı gibi bu uygulamanın akıl ve mantıkla bağdaşan bir tarafını da göremiyorum.
ÜÇ: Bu tür bilimsel delili olmayan, yanlışlığı ve zararları da bir süre sonra ortaya çıkacak olan tavsiyeler dünyanın bilime olan itimadını ciddi derecede sarsar ve hakikaten doğru ve faydalı tavsiyeleri hakkında da şüphe yaratır.
DÖRT: Amerikan Pediatri Derneği ve buna mümâsil derneklerin neredeyse tamamı endüstriden destek alırlar ve bu sayede varlıklarını sürdürürler. Dolayısıyla endüstrinin menfaatlerini gözetmek, en azından zarar vermemek mecburiyetindedirler .
BEŞ: “Confilict of interest” modern tıbbın en kısa zamanda halletmesi gereken en büyük meselesidir.
NOT: Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Vedat Köseoğlu’ nun “ANNENİZ SİZİ DOĞURURKEN “MILKSHAKE” KAZANINA MI DÜŞÜRDÜ? başlıklı yazılarını okumanızı tavsiye ediyorum (6, 7).
Kaynaklar:
1. https://twitter.com/gulpamukcu/status/1425068969485025281?s=20
2. https://twitter.com/korcanayata/status/1425352424710184960?s=20
3. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-children-and-masks-related-to-covid-19
***
EK 1 (11.8.2021): KORCAN AYATA “CDC iki yaşından sonra maske öneriyormuş. Ben önermiyorum.”
BİR: Çocuklarda, özellikLle ilkokul ve aşağı yaşlarda maske neden sakıncalı? 3-12 yaş arasındaki bir çocuk 12-18 yaş arası bir çocuktan ortalama iki kat daha sık nefes alıp verir. Bunun en büyük sebebi akciğer hacminin daha az olmasıdır.
İKİ: Yetişkinlerde 300-500 mililitre olan soluma hacmi çocuklarda beden ağırlığı başına 5-8 mililitredir. Yani 25 kilo olan bir çocuk normal solunum yaptığında 125-200 mililitre hava alıp verir.
ÜÇ: Bu çocuk maske taktığında, maske ve yüz arasında “ölü hacim” diyebileceğimiz bir boşluk oluşur. Dışarı verilen havanın bir kısmı burada kalır ve sonraki nefes alışta, gerisin geriye içeri alınır.
DÖRT: Küçük yaşlarda daha sık ve daha küçük hacimlerde soluma yapıldığı için, bu ölü alandaki havanın tazelenmesi kısıtlanır. Kısa bir kullanım süresi bile yeterli oksijen alınamaması durumu yaratabilir.
BEŞ: Bu yaştaki çocuklar etrafta gördüklerini taklit ettikleri için, rahatsız bile olsalar, gururla maskelerini takarlar. Küçük çocuklarınıza maske takmayın, taktırmayın.
ALTI: Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları koordine etmeli. Ana ve ilkokulda maske takmaya gerek yok, grip/soğuk algınlığı olanlar gelmesin, demeleri gerekiyor. Çocuklara zarar vermese bile, 40-50 kişinin dolduğu sınıfta o maskelerin işe yaramayacaktır.
Kaynak: https://twitter.com/korcanayata/status/1325761276203716612?s=20
***
EK 2 (1.10.2021): ÖZCAN YÜCEL “Çocuklara okulda maske takmaya zorlamanın ardında bilim yok. Ne kadar saçma, yararsız ve hatta zararlı olduğunu aşağıdaki yazı dizisinde bilimsel makaleler kaynak gösterilerek verilmiş.”
K: https://twitter.com/drozcanyucel/status/1443415614132039685?s=20
***
EK 3 (7.10.201): Okul öncesi dönem çocuklarına maske takma zorunluluğu getirilmesi halk sağlığı ilkelerine uygun değildir ve acilen yeniden düşünülmesi gerekir. sciencedirect.com/science/articl
***
EK 4 (11.10.2021): KAAN YILANCIOĞLU “2 yıl geçti, uzmanlar maskede bile ortak karara varamadı, fiziki bir bariyer elbette bir miktar korur nokta, daha ne tartışıyoruz? Artık bırakın kafa karıştırmayı, aşı doğal bağışıklıktan iyi koruyor diyenleri de gördü bu gözler! Ben yoruldum yahu, millet ne yapsın!” Kaynak: https://twitter.com/drkaanyl/status/1447297003952742401?s=20
“Ondan sonra insanlar neden güvensiz, sorguluyor, neden inanmıyor, bilime, bilim insanına neden laf ediyor! Başta maskeye gerek yok, sonra maske takın, şimdi yine maskeler bulaşı engellemiyor! Geçenlerde de anket yaptım, uzmanların çelişkili açıklamaları sorun çıktı.”
Kaynak: https://twitter.com/drkaanyl/status/1447274915405643778?s=20
***
EK 5 (12.11.2021): NEVA ÇİFTÇOĞLU BANES “Insanlarin artik ruh hastasi olmaya basladiklari bir gercek. USA Colorado ogretmenleri cocuklarin maskelerini yuzlerine iyice bantlamadan sinifa almayacaklarini soyluyor. Aileler sorusturma aciyor. Sonuc hala bilinmiyor ama TV haberlerine gore ogretmenler bantlamada israrli.”
Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1458935327473782789?s=20
***
EK 6 (13.11.2021): ÖZCAN YÜCEL “Harika bir derleme olmuş. Özet; maske takmanın Covid’in yayılmasını önlediği hipotezini 16 Meta-analizin 14’ü desteklemiyor. Evidence for Community Cloth Face Masking to Limit the Spread of SARS‐CoV‑2: A Critical Review cato.org/working-paper/@CatoInstitutearacılığıyla”
Kaynak: https://twitter.com/drozcanyucel/status/1459369198002618368?s=20
***
EK 7 (23.3.2022): Okullardaki maske yönergelerinin, daha düşük SARS-CoV-2 ensidansı veya bulaşması ile ilişkili bulunmaması maskelerin korunmada etkili olmadığını gösteriyor. Bunun yerine, okula devam eden çocuklar için bulaşma riskini açıklamada en önemli faktör yaşa bağlıydı.
Kaynak: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4046809
Makale adı: Unravelling the Role of the Mandatory Use of Face Covering Masks for the Control of SARS-CoV-2 in Schools: A Quasi-Experimental Study Nested in a Population-Based Cohort in Catalonia (Spain)
***
EK 8 (6.4.2022): HALUK VAHABOĞLU: AİLE KARARI; MASKE TAKMAYACAK Okul idaresi Şehit Yunus Uğur Orta Okulu’nda maske takmayan 11 yaşındaki bir kız öğrenci için iki kez polis çağırdı! TİVİTİNE CEVABEN: “Bu kafalara çocuk emanet edilir mi? Çocuk hasta değil, ailesi maske takmasını istemiyor. Sağlıklı insanların maske takmasını gerektirecek hiç bir kanıt yok (zaten kimse için de yok ya) Ne oluyor bunlara Müdür değil bekçi Murtaza”
Kaynak: https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1511774030927437832?s=20&t=FdCmKPHhVIK0zFjAQuBG2Q
***
EK 9 (7.5.2022): Maskenin işe yaradığına dar delil yok.
A pre-COVID systemic review of interventions to combat the spread of respiratory viral diseases by the highly regarded Cochrane Library found that medical/surgical mask wearing makes little or no difference to the outcome of influenza or influenza-like illnesses compared to not wearing a mask.
A recent review of the literature reported two randomized controlled clinical trials of the effectiveness of masking in COVID-19. One failed to demonstrate a statistically significant benefit. The second found small, marginally statistically significant reductions in viral transmission for surgical masks but not for cloth masks. Thirteen of 14 tests assessing mask-wearing in non-COVID respiratory infections failed to find a statistically significant benefit for masks.
Kaynak: https://www.yahoo.com/news/point-no-evidence-masks-184706676.html
***
EK 10 (7.5.2022): Aşı pasaportları, maske zorunlulukları ve %99 maske uyumu ile Güney Kore şimdi ABD’den yaklaşık %40 daha fazla nüfusa göre ayarlanmış vaka bildirdi. Kaynak: https://twitter.com/ianmSC/status/1522660203585413121?s=20&t=msSu3rarqxLb8MZr0AynVw
***
EK 11 (2.6.2022): Burun ve ağız maskesi takan çocuklarda karbondioksit kabul edilebilir güvenlik seviyelerinin üzerine çıkıyor.
Deneysel verilerimize göre, çocuklarda solunan havadaki karbondioksit muhtevasının, maskenin cerrahi veya FFP2 olmasından bağımsız olarak ortalama 13.000 ila 13.750 ppm’ye yükseldiğini tespit ettik. Bu, kabul edilebilirlik sınırı olarak kabul edilen 2.000 ppm seviyesinin ve kapalı odalarda hava için normal olan 1.000 ppm’nin çok ötesindedir. Ölçümler yalnızca kısa bir süre sonra fiziksel efor sarf etmeden önce yapıldığı için bu tahminler oldukça düşüktür. Karar vericiler ve mahkemeler, enfeksiyonlarla mücadele için kurallar ve rehberlik oluştururken bunu dikkate almalıdır.
Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S001393512200891X
Makale adı: Carbon dioxide rises beyond acceptable safety levels in children under nose and mouth covering: Results of an experimental measurement study in healthy children
***
EK 12 (1.2.2023): Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses.
We included 11 new RCTs and cluster‐RCTs (610,872 participants) in this update, bringing the total number of RCTs to 78. Six of the new trials were conducted during the COVID‐19 pandemic; two from Mexico, and one each from Denmark, Bangladesh, England, and Norway. We identified four ongoing studies, of which one is completed, but unreported, evaluating masks concurrent with the COVID‐19 pandemic.
Many studies were conducted during non‐epidemic influenza periods. Several were conducted during the 2009 H1N1 influenza pandemic, and others in epidemic influenza seasons up to 2016. Therefore, many studies were conducted in the context of lower respiratory viral circulation and transmission compared to COVID‐19. The included studies were conducted in heterogeneous settings, ranging from suburban schools to hospital wards in high‐income countries; crowded inner city settings in low‐income countries; and an immigrant neighbourhood in a high‐income country. Adherence with interventions was low in many studies.
The risk of bias for the RCTs and cluster‐RCTs was mostly high or unclear.
Kaynak: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006207.pub6/full
***
EK 13 (10.4.2023): Hastanelerde maske takmanın Kovid-19 omikron bulaşması üzerinde çok az etkisi oldu.
***
EK 14 (8.10.2024):
Kaynak: https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M23-2907
Makale: School Mask Mandates and COVID-19: The Challenge of Using Difference-in-Differences Analysis of Observational Data to Estimate the Effectiveness of a Public Health Intervention
***
Bunların niyeti belli oldu. Tüm dünyaya karşı çok büyük bir oyun sergileniyor. Dilerim ki idarecilerimiz bunun farkındadır ve bu oyuna gelmezler. Meselenin maske olmadığı artık çok ama çok aşikar!
Şerden hayır doğar inşallah.
Bu sahte salgın vesilesi ile insanlar tıbbın acıklı halini görmüş oldu.
Görmeyenlere zorla gördürecek halimiz yok!