HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
MODERNA AŞISININ YAN ETKİSİ
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Moderna aşısı yapılan bazı kişilerde enjeksiyon yerinde büyük bir kızarıklık ve şişlik görüldüğü bildiriliyor.
Bu tür lokal reaksiyonlar hem enfeksiyonlara karşı uygulanan aşılarda hem de alerji tedavisinde uygulanan aşılarda görülen tepkilerdir.
Genellikle aşı yapıldıktan birkaç saat sonra gelişmeye başlar, bazen bir gün de geçebilir.
Bunlar kızarıklık olan yerde ağrıya sebep olur, bu bazı kişilerde kolunu kullanamayacak kadar da şiddetli olabilir ama birkaç gün içinde hafifleyerek geçer.
Şişen yer çoğu zaman sıcaktır.
Şişme olan kısım üzerine buz konabilir, kortizonlu kremler sürülebilir. Kolun yüksekte tutulması da icap eder.
Aşı yapılan şişi çok rahatsızlık hissediyorsa antihistaminik ilaçlar ve hatta tek doz bir kortizon iğnesi de uygulanabilir.
İkinci dozun yapılmasında bir sakınca olmamakla beraber aşının bu tür tepki gösterenlere hastane ortamında yapılması ve bir saat müşahede altında tutulmaları gerekir.
Böyle bir tepki diğer aşılarda da görülebilir, endişeye mahâl yoktur.
Lokal reaksiyonların sebebi aşı muhtevasına karşı bağışıklık sisteminin bir tepkisidir.
***
Haber:
Yeni tip koronavirüse (Covid-19) karşı aşı geliştiren ABD’li ilaç firması Moderna‘nın aşısını yaptıran bazı kişilerde ilk enjeksiyonu takip eden 7-10 gün arasında kolda dev kızarıklık ve şişlik olduğu açıklandı.
“Covid-19 kolu” adı verilen yan etkinin görüldüğü kişilerde, kırmızı şişliğe dokunulduğunda ağrı hissedildiği ve buna kaşıntı ve döküntünün de eşlik ettiği belirtildi.
Doktorlar, lekenin 1 hafta içinde geçtiğini ifade ederek zararsız bir yan etki olduğunu vurguladı.
ABD’de Massachusetts Genel Hastanesi Dermatoloji Bölümü Direktörü Doktor Esther Freeman söz konusu yan etkiye yönelik, şu değerlendirmeyi yaptı:
“İnsanlara bunun bilinen bir etki olduğuna dair güvence vermek isteriz. Birkaç gün kolunuzda büyük kırmızı leke olması hoş olmayabilir, ancak gerçek şu ki paniğe gerek yok ve ikinci dozu yaptırmamak için bir neden yok.”
***
EK 1 (11.3.2021): Koronavirüs salgınında tüm dünyada aşılama kampanyaları başlamışken Danimarka, İtalya ve Norveç’ten gelen son dakika haberleri gündemi sarstı. Üç ülke AstraZeneca aşısının kullanımını askıya aldıklarını açıkladı. Yetkililer kararın ‘ciddi’ yan etkiler sebebiyle alındığını ifade ediyor… Bugün gelen koronavirüs aşı haberleri adeta bomba etkisi yarattı. AFP’de yer alan son dakika haberine göre Danimarka AstraZeneca’nın aşısını kullanımını durdurdu. Kararın aşının ‘ciddi’ yan etkilere yol açtığı nedeniyle alındığı bildirildi. Ülkede AstraZeneca aşısını yaptıran kişilerde yan etki olarak ‘kanda pıhtılaşma’ meydana geldiği ve bu önemli yan etki sebebiyle aşının uygulanmasına geçici bir süreyle ara verildiği açıklandı. Danimarka Sağlık Bakanlığı kararın aşılama sonrası pıhtılaşma yan etkisi görüldüğüyle ilgili raporlar sonrası alındığını, bunun kalıcı bir uygulama olmayıp önlem amacıyla aşının uygulamasının bir süre için askıya alındığını açıkladı. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/dunya/son-dakika-haberler-kovid-19-asisinda-flas-gelisme-avrupa-ulkeleri-astrazeneca-asisinin-kullanimini-durdurdu-41760516
***
EK 2 (15.3.2021): Covid-19’a karşı geliştirilen ilk iki aşıdan olan Oxford-AstraZeneca aşısının kullanımı bazı ülkelerde, kanda pıhtılaşma yaratıp derin damar tıkanıklığı ve Akciğer Embolisi gibi hastalıkların riskini artırıyor olabileceği kuşkusuyla geçici olarak durduruldu. Almanya Sağlık Bakanlığı bugün aşıyı askıya aldığını duyurdu. Bakanlık, Avrupa İlaç Ajansı’nın da yeni bulguları gözden geçirerek aşı için verilen acil kullanım onayının tekrar değerlendirileceğini söyledi. Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56405429
***
EK 3 (16.3.2021): Avrupa’da birçok ülke, DSÖ ve Avrupa Birliği’nin ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansının (EMA) onayına rağmen Oxford- AstraZeneca’nın geliştirdiği (Kovid-19) aşısının kullanımını çeşitli nedenlerle durdurdu. Çünkü dünya ilaç şirketlerine güvenmiyor. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/22438
***
Johnson & Johnson aşısı olduktan sonraki üç hafta içinde, şiddetli baş ağrısı, karın ağrısı, bacak ağrısı, nefes darlığı çekenlerin doktorlarına başvurması tavsiye edildi. Tek doz uygulanan Johnson & Johnson aşısı, normal buzdolabı soğukluğunda saklanabildiği ve Güney Afrika varyantına karşı diğer aşılara nazaran daha yüksek koruyuculuk sağladığı için uygulanması tercih edilebilir bir aşı olarak görülüyordu. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Reuters haber ajansına durumu takip ettiğini ve ABD ile AB kurumlarından raporların gelmesini beklediklerini aktardı. Johnson & Johnson şirketi ise güvenliğin bir numaralı öncelikleri olduğunu ve tüm verilerin sağlık makamlarıyla paylaşıldığını duyurdu. AstraZeneca’nın Oxford Üniversitesi’yle birlikte geliştirdiği Covid-19 aşısında da benzer kan pıhtılaşması vakaları görüldüğü için aşının bazı ülkelerde kullanımı durdurulmuş ya da kısıtlanmıştı.
Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56736327
***
EK 5 (14.4.2021): Avrupa Birliği’nin (AB) ilaç düzenleyicisi Avrupa Birliği İlaç Ajansı (EMA), corona virüse karşı geliştiren AstraZeneca/Oxford aşısının kan pıhtılaşması dışında, “kaçış sendromu” olarak da bilinen “sistemik kılcal sızıntı sendromu”na da neden olabileceğini duyurdu. Şimdiye kadar 5 kişide tespit edilen ve oldukça nadir görülen durum, kılcal damarlardan kaslara ve vücut boşluklarına kan sızmasına neden olarak kan basıncında ani bir düşüşe ardından organ yetmezliğine ve ölüme yol açabiliyor. Avrupa İlaç Ajansı (EMA), AstraZeneca/Oxford corona virus aşısını olan beş kişide potansiyel olarak tehlikeli başka bir kanla ilişkili sağlık sorunu tespit edildiğini duyurdu: Kaçış sendromu. Bununla birlikte veriler ayrıca İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Dairesi’nin (MHRA) Mart ayı sonlarına kadar AstraZeneca aşısı verilen 20 milyon kişiden üçünde kaçış sendromu vakası tespit ettiğini gösterdi.
KAÇIŞ SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
ABD’nin en büyük hastanelerinden Mayo Clinic’e göre, kaçış sendromu olarak da adlandırılan sistematik kılcal sızıntı sendromu nedeniyle, sıvı kan dolaşımından dışarı çıktıkça kan hacmi ve kan basıncı düşüyor. Bu durum böbreklerdeki, beyindeki ve karaciğerdeki dokuları normal işleyişi için ihtiyaç duydukları oksijen ve besinlerden mahrum bırakabiliyor. Durum tedavi edilmezse organ yetmezliğine hatta ölüme yol açabiliyor. Sistemik kılcal sızıntı sendromunun “atakları”ndan genellikle bir veya iki gün önce, bir veya daha fazla spesifik olmayan semptomlarla karşılaşıyor. Bu belirtiler arasında ise şunlar yer alıyor:
-İltihaplanlanma,
-Yorgunluk,
-Karın ağrısı,
-Mide bulantısı,
-Kas ağrıları,
– Artan susama,
-Vücut ağırlığında ani artış
ASTRAZENECA İÇİN YENİ BİR DARBE
Diğer taraftan, kılcal sızıntı sendromu bağlantısı, beyinde ve karında nadir görülen kan pıhtıları raporlarının ardından AstraZeneca için bir başka potansiyel darbe anlamına geliyor. Ancak yetkililer, aşının kan koşullarına neden olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığı konusunda ısrar ediyor. Öte yandan EMA geçtiğimiz günlerde AstraZeneca/Oxford aşıyla aynı teknolojiyi kullanan Johnson ve Johnson’ın Covid aşısını içeren kan pıhtılaşması raporlarını da gözden geçirdiğini ortaya koydu. Johnson&Johnson ve AstraZenaca/Oxford’un aşıları, corona virüse karşı antikor oluşturmak amacıyla bazı yaygın soğuk algınlığının neden olan olan bir adenovirüs içeriyor. ABD firmasının Belçika kolu Janssen tarafından üretilen Johnson&Johnson’un corona virüs aşısı, tek doz olarak verildiği için İngiliz yetkililer tarafından gençler için tahsis edilmişti. Aşı AB’de onaylandı ve önümüzdeki aylarda piyasaya sürülecekti. EMA’dan yapılan açıklamada ‘bu aşamada, her iki aşı ile bildirilen koşullar arasında nedensel bir ilişki olup olmadığı henüz net değil’ denildi. J&J, kan pıhtısı raporlarının farkında olduğunu ve verileri değerlendirmek ve ilgili bilgileri sağlamak için düzenleyicilerle birlikte çalıştığını söyledi. Şirket tarafından yapılan açıklamada, “Şu anda, bu nadir olaylar ile Johnson&Johnson Covid aşısı arasında net bir nedensel ilişki kurulmamıştır” ifadeleri kullanıldı.
ASTRAZENECA/OXFORD AŞISININ PIHTILAŞMA İLE BAĞLANTISI OLASI
Öte yandan, EMA dün yaptığı açıklamada, AstraZeneca/Oxford aşısı ile kan pıhtıları arasındaki bağlantının olası olduğunu duyurdu, fakat aşının faydalarının hala risklerden ağır bastığının altını çizdi. EMA’nın güvenlik komitesi, düşük trombositli olağandışı kan pıhtılarının AstraZeneca aşısının çok nadir yan etkileri olarak listelenmesi gerektiğini belirtti. Öte yandan, bir düzine AB ülkesi AstraZeneca/Oxford aşısının kullanımı durdurdu ya da belirli yaş gruplarının altına uygulanmasını yasakladı. Örneğin İngiltere 30 yaş altına, Hollanda ise 60 yaş altındakilere bu aşının yapılamayacağını bildirdi.
***
Aşıların yapılması yaygınlaştıkça seyrek görülen ciddi yan etkiler de ortaya çıkmaya başladı. Allah sonumuzu hayreylesin.