Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Her gün içilen bir kutu şekerli meşrubat veya süt yerine su ya da şekersiz çay veya kahve içilmesinin tip 2 diyabet riskini azalttığı ortaya kondu (1).

Diabetologia isimli dergide yayınlanan araştırma İngiltere’ de kısa adı EPIC-Norfolk olan araştırma kapsamında 40-79 yaş arasındaki 25.639 kişi üzerinde gerçekleştirildi.

Haftanın yedi günü ne miktarda meşrubat, çay, kahve, meyve suyu ve tatlandırılmış sıcak çikolata ve milkşeyk içtikleri, 11 seneye yakın zaman takip edilen katılımılar içinde 847 kişide diyabet geliştiği tespit edildi.

Analizlerde, kalorilerin şekerli içeceklerden alınan miktarları arttıkça diyabet riskinin de yükseldiği, her yüzde 5 fazladan alımın tip 2 diyabet riskini yüzde 18 artırdığı ortaya çıktı.

Hesaplamalarda vücut kitle endeksi, kalori alımı, diyet, davranış ve sosyo-ekonomik faktörler gibi diyabet riskini artırabilecek faktörler dikkate alındı.

Meyve suyu ve tatlandırılmış çay veya kahve içenlerde diyabetin daha fazla görülmediği bildiriliyor ama meyve suyu tüketenlerin diyetlerinin daha sağlıklı olduğu da vurgulanıyor.

Araştırmanın ilginç sonuçlarından biri de, meşrubat ve tatlandırılmış sütlü içecekler yerine suni tatlandırıcılı içeceklerin diyabet riskini etkilemezken, su ya da şekersiz çay ve kahvenin riski anlamlı derecede düşürmesi idi.

Günde bir kutu daha az şekerli meşrubat içmenin riski yüzde 25, iki kutu daha az içmenin ise yüzde 33 azalttığı da hesaplandı.

Gelelim neticeye

Tip 2 diyabet tüm dünyada artıyor ama bizdeki artış bütün ülkelerden daha yüksek: İstatistikler, son 10 senede diyabetli sayısının yüzde 100 arttığını gösteriyor!

Bilim dünyası, obezitenin temel sebeplerinin yanlış beslenme ve hareketsiz hayat olduğunda hemfikir ama bizim uzmanlarımızın ağzından ne rafine şeker ve un, ne suni tatlandırıcılar ne hazır gıdalar hakkında tek bir kem söz çıkmıyor.

Gözlerini “şeker yükleme testi bürümüş”  tatlı bir uykudalar.

Ne diyelim, Allah uyandırsın!

Kaynak

1. http://www.diabetologia-journal.org/files/OConnor.pdf

***

EK 1 (5.7.2022): Sadece bir kutu meşrubatta yaklaşık 11 çay kaşığı şeker bulunur ve hiçbir besinsel faydası yoktur.

Kaynak: https://www.webmd.com/diabetes/ss/slideshow-diabetes-too-much-sugar

***

EK 2 (15.9.2022): Normal bir diyetin parçası olarak tüketilen toplam ilave şeker miktarı, bir kişinin prediyabet olma olasılığını önemli ölçüde artırmaz.

Kaynak: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.08.22.22279065v1

***

EK 3 (11.11.2024): Gazoz, kola gibi şekerli içecekler ile obezite ve tip 2 diyabet arasındaki bağlantıyı analiz eden 2001 ile 2016 yılları arasında yayınlanan 60 çalışma değerlendirildi.

Bu 60 çalışmadan 26’sı şekerli içecekler ile obezite veya diyabet arasında bir ilişki bulamazken 34’ü bir bağlantı bildirdi. İçecekleri hastalıklarla ilişkilendirmeyen çalışmaların tümü içecek endüstrisi tarafından finanse edilmişti. Bir bağlantı bildiren çalışmalardan ise yalnızca biri endüstri tarafından finanse edilmişti.

Kaynak: https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/L16-0534

Makale: Do Sugar-Sweetened Beverages Cause Obesity and Diabetes? Industry and the Manufacture of Scientific Controversy

***

EK 4 (15.7.2025): 🍭 Günde yalnızca bir şekerli meşrubat, fazla kilolu olmasanız bile Tip 2 diyabet riskini %25 artırıyor.

👦 Çocuklukta her gün şekerli meşrubat içen erkek çocuklar, 17 yaşına geldiklerinde insülin direncinde %34 artış ve açlık kan şekeri seviyelerinde yükselme oluyor.

Vücuttaki her hücre tarafından kullanılan glikozun aksine, fruktoz sadece karaciğer tarafından işlenir ve fazlası yağa dönüşerek karaciğer yağlanmasına ve insülin direncine yol açar.

Bir meyveden alınan fruktoz, lif ve besinlerle birlikte yavaşça emildiği için zararlı değildir; ancak yüksek fruktozlu mısır şurubu da dahil olmak üzere gazlı içeceklerdeki işlenmiş fruktoz, karaciğeri aşırı doldurur ve mitokondrileri aşırı yükler.

Her gün içilen bir meşrubatı su, kahve veya çayla değiştirmek, Tip 2 diyabet riskini %17 oranında azaltır.

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2161831325000493

Makale: Dietary Sugar Intake and Incident Type 2 Diabetes Risk: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: