Tiroit kanserlerinde son senelerde görülen hızlı artışın büyük ölçüde teşhisteki artışla ilgili olduğu konusunda tartışma yok. Tıp teknolojisinin ilerlemesi ve yaygınlaşması, bunlara ulaşımın kolaylaşması ve tarama programlarının “teşhiste bir artışa” (overdiagnosis=aşırı teşhis) yol açtığı düşünülüyor. Hastalara faydadan çok zarar veren aşırı teşhis nasıl önlenebilir?

Erişkinlerde her üç astım teşhisinden birinin yanlış olduğu bildirildi. Ben de senelerdir astım teşhislerinin çoğunun yanlış olduğunu, teşhis doğru olsa bile gereksiz ilaçlar kullanıldığını savunuyorum. Birçok hasta ilaçsız veya çok az ilaçla tedavi edilebilecekken ağır vakalarda kullanılabilecek ilaçlar üstelik de ömür boyu kullanılmak şartıyla dayatılıyor.

Mamografi taramalarıyla kanser tespit edilen her üç kadından birine gereksiz yere ameliyat, ışın ve kemoterapi gibi tedaviler uygulandığı bildirildi. Mamografi kadınlara –hele bir de korkutarak- “dayatılmamalı”, sağlayacağı yararlar ve sebep olacağı riskler anlayabilecekleri bir dille tam ve doğru olarak anlatılmalı ve “onay verenler taramaya alınmalıdır”.

Başarılı bir akciğer kanseri tedavisi için erken teşhis çok önemli. Akciğer kanserini basit bir kan testi ile, yapılan taramalardan bile önce öğrenebilirsiniz. Bir araştırmaya göre akciğer kanserinin ilk evrelerinde bağışıklık sistemi tarafından antikorlar üretilir. Uzmanlar, antikorlar için yüksek riskli hastaların taranmasının birçok hayatı kurtarabileceğine inanıyor.

Hürriyet’ te endüstrinin ekmeğine yağ süren onca haberden sonra halkı uyaran bir sağlık haberi görmekten mutluyum. “Gereksiz teşhis” ve “gereksiz tedavi”; çekap, tarama, rutin kontrol uygulamalarının bir sonucudur. “Erken teşhis hayat kurtarır” gibi kulağa hoş gelen bir sloganla piyasaya sürülen bu uygulamalar tıp endüstrinin pazarlama enstrümanından başka bir şey değildir.