HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE HASTA MEMNUNİYETİ 3
İki günden beri ”Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti” isimli araştırmadan bahsediyorum.
Bugün de sıra benim bu mevzu ile ilgili görüş ve yorumlarımda.
Aile hekimliği doğru bir uygulama ama…
Aile hekimliği uygulaması (AHU), topluma yeni bir şeymiş gibi sunulsa da işin aslı hiç de öyle değil. AHU ile sağlık ocağı sistemine yeni bir isim verilmiş oluyor, hepsi bu! Çünkü sağlık ocakları da aynı düşünceye dayanılarak kurulmuştu. Sağlık ocakları aracılığıyla koruyucu hekimlik uygulamaları yapılması (doğum kontrolü; çocukluk çağı aşılamaları; gebelik, diyabet, tansiyon, astım gibi kronik hastalıkların takibi) ve basit hastalıkların tedavisi amaçlanıyordu; halledilmeyen sorunları olan hastalar ise hastanelere sevk ediliyordu.
Adı ister sağlık ocağı ister aile hekimliği olsun bu doğru bir uygulamadır; ancak sistemin çalışabilmesi ve verimli olabilmesi için yeterli sayıda ve kalitede pratisyen hekim veya aile hekimine ihtiyaç vardır.
Sağlık ocakları sisteminden yeterli verimin alınamamasının sebebi ülkemizde yeterli sayıda pratisyen doktor olmasına karşılık bunların kalitesinin yeterli olmamasıdır.
Pratisyen hekimlerin istenen düzeyde olmamasının ve bunlardan verim alınamaması ise ülkemizde tıp eğitimindeki eksik ve yanlışlardan kaynaklanmaktadır. Bunu senelerden beri bıkmadan usanmadan dile getiriyor ve çözüm tavsiyelerinde bulunuyorum ama bu konuda maalesef ne üniversiteler, ne Sağlık Bakanlığı ve ne de YÖK’ ten hiçbir cevap alamadım.
Tıp eğitiminde gerekli düzenlemeleri yapmadan -hangi sistem getirilirse getirilsin- ülkemizin sağlık sorunlarına etkili ve kalıcı bir çözüm getirmenin mümkün olmayacağı kanaatindeyim.
Görüş ve yorumlarım:
BİR: Sağlık hizmetlerinden memnuniyetin yüzde 80’ lerde olması beni hiç şaşırtmadı.
Vatandaş Sağlıkta Dönüşüm Programı’ndan çok memnun. Doktora, hastaneye ulaşmak çok kolaylaştı. Sosyal güvencesi olmayanlar bile ücretsiz muayene ve tedavi olabiliyorlar. SSK’ lılara Bağ-Kur’ lulara önünden bile geçemedikleri üniversite hastanelerinin kapıları ardına kadar açıldı. Sağlık karnesi kalktı; tek hekim sağlık raporu veriyor; ilaç almak için saatlerce kuyrukta beklenmiyor.
İKİ: Memnuniyet oranlarının aile hekimliği olan ve olmayan illerde birbirine çok yakın olması da beklediğim bir sonuçtu. Bu bize doktorun aile hekimi veya pratisyen doktor olmasının hastalar bakımından hiçbir önemi olmadığını gösteriyor.
Bu oranın zamanla aile hekimliği lehine önemli ölçüde değişeceğini de sanmıyorum çünkü aile hekimi unvanı olan bir hekim ile pratisyen hekim arasında temelde bir fark yoktur; her ikisi de bu ülkenin tıp fakültelerinin mezunlarıdır. Birinin diğerine bilgi ve tecrübe bakımından bir üstünlüğü olmadığı gibi bu eğitim sistemi ile ileride de olmayacaktır.
ÜÇ: Eğitim düzeyi arttıkça memnuniyet düzeylerinde azalma, memnuniyetsizliklerde ise artma olmasına da; hekime telefonla ulaşabilmenin ve bekleme odasında harcanan zamanın memnuniyet düzeylerinin en düşük olduğu konular olmasına da hiç şaşırmadım.
Gece saat üçte doktorunu arayıp ilacı aç karına mı tok karına mı alacağını sormaktan çekinmeyen; trafikte saatlerce, berber dükkânında dakikalarca beklerken sesi çıkmayan ama randevu saatinin birkaç dakika geçmesine sinirlenen insanlarımızın sayısı hiç de az değildir.
DÖRT: Araştırmadan anlaşıldığına göre, hasta memnuniyetini belirleyen esas etken doktordan ziyade sağlık sisteminin işleyişidir.
Sorunların üçte birini hekime veya polikliniğe telefonla ulaşabilme, uygun zamanda randevu alabilme ve bekleme odasında harcanan zamanın oluşturması da memnuniyet düzeyinin en yüksek olduğu konunun yüzde 85.8’ lik oranla kayıt ve bilgilerin gizli tutulması da bunu gösteriyor.
BEŞ: Kayıt ve bilgilerin gizli tutulmasının en fazla memnuniyet yaratan etken olmasına ise gerçekten hayret ettim. Halkımızın büyük çoğunluğunun “kimsenin bilmesini istemediği dertleri, hastalıkları var” demek ki diye düşünüyorum ama bu bana pek de makul gelmiyor.
Televizyonlardaki sağlık programlarında en mahrem sorunlarını bile açık açık anlatanlar hangi ülkenin vatandaşları o zaman?
ALTI: Hekimlerin hastaların şikâyetlerini çabuk geçirmesinin en önemli memnuniyet sebebi olmasını beklerdim. İnsanların çabuk iyileşmeye gizlilikten daha az önem vermesini birinci basamak hekimlere gidenlerin çoğunun aslında sağlıklı insanlar olması ile açıklamak mümkün olabilir mi acaba?
Hasta şikâyetlerinin çabuk geçmesinin gene de yüksek memnuniyet yaratmasının sebebi ise bence hekimin teşhis veya tedavideki başarısından ziyade, aile hekimi veya sağlık ocağına yapılan başvuruların çoğunun zaten kendiliğinden geçecek eften püften şikâyetlerle ilgili olması olabilir.
Gelelim neticeye
Vatandaşların büyük çoğunluğunun Sağlıkta Dönüşüm Programı’ndan memnun olduklarına hiç şüphe yok.
“Acaba doktorlar da bu programdan vatandaş kadar memnun mu?” diye sorsam alacağım cevapları(!) çok iyi biliyorum.
Sağlık Bakanlığının acilen bir de “Doktor Memnuniyet” araştırması yaptırması gerekiyor.
KAYNAK
evet hocam size katılıyorum herkes işinin çabuk görüldüğüne bakıyor,doktorun uzmanlığına bakmıyor,sizler gibi çok değerrli sağlık uzmanları mağdur ediliyor,buna bir düzenleme getirilmesi lazım size başarılar dilerim.
Türkiye’de hastaların, sağlık hizmetleri ile ilgili değerlendirmelerinin çoğu kez objektif olmadığını hekimler zaten bilmektedirler. Bugün için hastaların bir bölümü sağlık hizmetlerinin eskiye oranla daha iyi olduğunu söylemektelerse de “Bu hizmet daha ne kadar süre ile böyle devam edebilir, bu hizmetin maddi yükünü sosyal kurumlar ne kadar süre ile karşılayabilir?” gibi soruların yanıtları belirsizdir.
Sevgili arkadaşım;
Hastalar ellerinde ayda bir yapılmış ve sonuçların aynı olduğu kan tetkikleri, batın ultrasonları, kısa aralarla yapılmış kalp anjioları, tepeden tırnağa tomografiler doktor doktor dolaşıyorlar. Zavallı meslektaşlarımız hastaların elinde de oyuncak oldular.Sağlık sistemi her alanda tıkandı. Problemi tesbit edip çozum uretmeye devam etmek çok önemli.Sana çabaların için teşekkür ediyorum.
Hasta davranışları ile ilgili saptamaların çok yerinde. Muayeneye gelirken “geçiyordum uğradım” tavrı ile gelip hiç bir bigi ve belge getirmeyen, üstelik de başka şehirden gelen çok sayıda hastam var. Gece üçte nöbetçi doktoru uyandırıp üç güdür başım ağrıyor diye gelen, gece çocuklarıyla yürüyüşe çıkıp bu arada nöbetçi doktora muayene olmak isteyen, hatta gece alkollü olarak muayeneye gelenler var. Bunları bir çok arkadaşım yaşadı. Bu nedenle hasta davranışlarının da anlamlı derecede düzeltilmesi ve hastane başhekimliklerinin ve idarecilerin böylesi uygunsuz davranışlarda (özellikle özel sektörde) hekimin yanında olması gerekir.
Onun dışında hekimin daha fazla eğitimi çok az şeyi çözer. Yardımcı sağlık personeli ve teknik destek olmadan hekimden başarı beklemek hayal kurmaktır. Ben meslekdaşlarımın bu günkü hasta profili ve talepleri açısından fazla eğitimli olduklarını ve zaten şartlar uygun olduğunda da çok başarılı olacaklarını düşünüyorum. Uzmanlık dallarında ise Avrupalı meslekdaşlarımıza göre açık ara öndeyiz. Hükümetler araştırma fonlarına dürüst olarak destek verdiğinde bilimsellik de daha ileri düzeye taşınacaktır.
Sevgilerimle
Bende size katılıyorum demek isterdim ama işler pek göründüğü gibi değil hocam eften püften hastalar geliyor onlar tedavi almasada iyileşiyor demişsiniz ama bir otoskop bir steteskopla bir abeslalanklada harikalar yaratılmıyor sağlık ocaklarında malesef röntgen ultrason laboratuar görüntüleme merkezi yok bir basit kan tahlili sonucu 3 günde geliyor bir TİT bile yok farzedelimki bu sorunu aştınız tahlilleri yaptırttınız hastanıza o zaman da reçete engeline takılıyorsunuz şu grubu yazamazssın bu na rapor lazım…gibi. birinci basamak hekimleri sadece malesef tıbbı sekreter gibi çalıştırılmak isteniyor …