Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

SİBO, ince bağırsaklarda aşırı bakteri çoğalması anlamına gelen İngilizce “small intestinal bacterial overgrowth” kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir akronimdir.

Daha seyrek olarak SBBOS yani “small bowel bacterial overgrowth syndrome” ismi de kullanılır.

SİBO’ nun belirtileri, huzursuz bağırsak sendromu ve laktoz intoleransı gibi hastalıklara benzer.

Özellikle yemekten sonra ortaya çıkan mide ağrısı, şişkinlik, hazımsızlık, ishal, kabızlık, bulantı, kansızlık, kilo kaybı başlıca belirtilerdir; B12, A ve D vitamini gibi besin ögelerinin ve yağ emiliminin azalması beslenme bozukluğuna yol açar.

Hastalık, sindirim sisteminin başka yerlerinde bulunan bakterilerin ince bağırsaklara geçmesi veya ince bağırsaklarda tabii olarak bulunan bakterilerin çoğalmasıyla gelişir.

SİBO’ nun ortaya çıkmasında, sindirim sistemi hareketlerinin çok yavaşlamış olması, mide asidi seviyesi azalması, ince bağırsakların yapışıklıklar, divertikül gibi fiziki anormallikleri ve bağışıklık sisteminin zayıflamasının rolü olduğu düşünülmektedir.

SİBO vakalarının bir kısmı, Crohn hastalığı, çölyak hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu, ülseratif kolit, siroz gibi sindirim sistemi hastalıkları ile beraber görülür.

Bazı kişilerde hipotiroidi, HIV, diyabet, skleroderma, lupus, fibromiyalji, Parkinson gibi hastalıklarla bir arada olabilir.

İleri yaş, kadın cinsiyet, uzun süreli reflü ilaçları (PPİ) kullanılması, daha önce geçirilen bağırsak ameliyatları ve ışın tedavisi, amiloidoz, antibiyotikler, bağırsak hareketlerini yavaşlatan narkotikler, alkol de risk faktörlerindendir.

SİBO nasıl teşhis edilir?

Hastalık, nefeste hidrojen ve metan konsantrasyonlarının ölçülmesiyle teşhis edilir, bu sayede hastalığın ağırlığı ve bakterilerin bağırsakların hangi kısımlarında çoğaldıkları belirlenebilir.

Bakteriler, bağırsaklarda ürerlerken karbonhidratları parçalayarak hidrojen ve metan oluştururlar; bunlar kana geçer ve akciğerler yoluyla nefesle atılırlar.

Hastaların testten önce 24 saat aç kalması gerekir. Hasta test öncesinde şekerli (laktuloz) bir içecek içer ev 3 saat boyunca her 15 dakikada bir nefes ölçümü yapılır.

Nefes testi sonuçları yeterli değilse kan, idrar ve ince bağırsak sıvılarının da incelenmesi icap eder.

Tedavide geniş spektrumlu antibiyotikler ve diyet değişiklikleri uygulanır.

Testte hidrojeni yüksek olanlara rifaximin isimli antibiyotik tercih edilir, metan da yüksek ise tedaviye neomisin de eklenir.

Beslenme bozukluğu veya dehidratasyon gelişen hastalara damar yoluyla besin ögeleri ve sıvı verilir.

SİBO’ ya sebep olan çölyak veya diyabet gibi esas hastalıkların tedavisi de belirtilerin giderilmesinde etkilidir.

SİBO diyeti

Bağırsak bakterileri karbonhidratlarla beslenirler ve SİBO diyetinin prensibi de genel olarak karbonhidrat alımının azaltılmasına dayanır.

Hastalar, fermente gıdalardan ve FODMAP’ tan fakir diyetten de fayda görürler.

FODMAP, daha ziyade süt ürünleri, tahıllar, bazı sebze ve meyvelerde bulunan kısa zincirli karbonhidratlardır.

FODMAP da “fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides, and polyols” kelimelerinin baş harflerinde oluşturulan bir akronimdir.

FODMAP ihtiva eden gıdalar:

Oligosakkaritler: buğday, bakliyat, soğan, kuşkonmaz

Disakkaritler (laktoz): süt, yoğurt, tereyağı, taze peynir

Monosakkaritler (früktoz, glukoz): meyveler, bal, şeker katkılı yiyecekler

Polioller: kiraz ve şeftali gibi çekirdekli meyveler, elma, mantar, yeşil fasulye  

Hastalara ağır sindirim sistemi hastalıklarında uygulanan sıvı bazlı bir diyet (elemental diyet) de verilebilir.

Bu diyette, besin ögeleri kolay sindirilebilir oldukları için bakteriler tarafından kullanılamadan kolayca emilirler.

Bu diyet, umut vaat etse de pahalı ve komplikedir, sürdürülebilir değildir; katı gıdalara ve su dışında içeceklere müsaade edilmez.

Egzersizin de faydası vardır.

Gelelim neticeye

Tıp ilerliyor, hastalıklar azalmıyor artıyor ve her gün yeni bir hastalık peydâ oluyor.

Yeni bir hastalık tanımlandığında da hem doktorlar hem hastalar veya hasta olduklarını sananlar hemen bu hastalıktan şüphelenmeye başlarlar.

Allah, hazımsızlık, şişkinlik, mide ağrısı, ishal, kabızlık gibi şikâyetleri olanların yardımcısı olsun.

Yazı için 4 yorum yapılmış:

1. kemal safyurek dedi ki:

   11 Ağustos 2019, 20:16

   Hocam merhaba. Cok bildilendirici siteniz icin emeklerinize tesekkur ederiz. Eşim birkac yıl önce gluten allerisi oldu, bugday ürünlerinden uzak durmamıza ragmen leaky gut ve sonrasında Sibo hastalıgına yakalandı. Gereken FODMAP diyetine ragmen metan düzeyi yüksek cıktı. Dogru yolda ilerledigimizden emin olmak istiyoruz. Bu konuda Turkiye’de SİBO üzerine uzman doktorlarımız var mı acaba? simdiden tesekurler. iyi günler. kemal

2. Karye dedi ki:

   27 Ağustos 2019, 08:36

   Hocam sibo İle ilgili tedavi veren doktorların fiyatları çok yüksek. Sizin tavsiye edeebileceğiniz biri var mı. Ben testi yaptırmıştım ve (Metan)çıkmıştı.. Beslenme ile çoğu şikayetim düzeldi.Aynı zamanda hipotiroid ve fibromiyalj var.. Adam gibi besleniyorum ama:)

3. Neriman Özkan dedi ki:

   27 Ağustos 2019, 11:31

   Hocam,crohn başlangıcı teşhisi konuldu.Ama tedavi yok.Sürekli ishalim.Bir yol gösterin lütfen.Prof’un biri Budenofalk önerdi.İçtim,3ayda 3kilo aldım.Başka prof.icme dedi.Bıraktım.Ne yapayım?Yardım edin lütfen ? Saygılar

4. aziz kerim dedi ki:

   17 Ekim 2020, 02:33

   hastalıklar anatominin/iskeletin bozukluğundan oluyor

   beslenme vs ile ilgisi yok

Siz de yorumunuzu paylaşın: