Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Muteber tıp dergisi BMJ’ de 8 uzman tarafından kaleme alınan makale benim de senelerdir savunduğum görüşlerimle birebir uyuşuyor.

Institute of Medicine’ nin 2009’ daki dönüm noktası oluşturan raporu, tıbbi araştırma, tıp eğitimi ve tıp uygulamalarında yaygın menfaat münasebetleri olduğunu tespit etti.

Rapor, yaygın endüstri etkisinin bilimsel araştırmaların bütünlüğü ve doğruluğunu, tıp eğitiminin objektifliğini, hasta bakım kalitesini ve halkın tıbba güvenini tehlikeye atabileceğini vurguluyordu.

Gereksiz testler, gereksiz teşhis ve gereksiz tedavi, kaynakları gerçek ihtiyaçlara harcanmasından uzaklaştırır, sağlığa zarar verir ve sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini tehdit eder.

Şimdi test ve tedavilerin bilimsel değerlendirilmesi ve kullanımlarından kazanç sağlayan endüstriden mümkün olduğunca bağımsız olarak yapılan araştırma delillerinin yayılmasını sağlama zamanıdır.

Tıp araştırmaları

USA’ da tıbbi araştırmaların yüzde 60’ ı endüstri tarafından destekleniyor.

Endüstri tarafından desteklenen araştırmaların yayınlanmış sonuçları, sponsorların ürünlerinin faydalarını abartma zararlarını ise küçümseyen bir yanlılık taşır.

Endüstri destekli çalışmalar, bağımsız olarak finanse edilen çalışmalara kıyasla, sponsorların ürünleri için daha olumlu sonuçlar bulma eğilimindedir.

Araştırmacılar ve sponsorlar arasındaki diğer finansal münasebetler de neticelerin daha iyi olmasını sağlar.

Daha da kötüsü, AMA ve FDA gibi kuruluşlar ürünlerini değerlendirdikleri şirketlerden gelen fonlara bağlı oldukları için mali çıkar çatışmalarına da sahiptirler.

Eğitim

Endüstrinin fonladığı eğitim faaliyetleri şirketlerin ürünlerini destekleyebilir.

280 bin doktor üzerinde yapılan çalışmada sadece bir sponsorlu yemeği kabul etmekle ve sponsorların ilaçlarını daha fazla yazmak arasında bir münasebet olduğu ortaya çıktı. Hatta pahalı yemekler daha fazla reçete yazılmasına sebep oluyordu.

Bir başka çalışmada da konuşma ve danışmanlık karşılığı para alan fikir önderlerinin görüşleriyle şirketlerin çıkarları arasında güçlü bir korelasyon bulunmuştur.

Klinik pratik

Klinik pratik de satış temsilcileri, tedavi kılavuzları veya doğrudan ödemeler vasıtasıyla ticari ilişkilerden etkilenir.

Endüstri, hastalara faydası olan değerli bilgiler sağladığını iddia ederse de sistematik bir değerlendirmede ilaç şirketlerinin bilgilendirmesine maruz kalmanın daha yüksek fiyatlı, daha düşük kaliteli fazla ilaç yazılmasıyla ilişkili olduğu gösterilmiştir.

2019’ daki bir çalışmada, opioit üreticilerinin 67 bin doktora yaptıkları ödemelerle pazarlama miktarı ile daha fazla ilaç yazma ve daha fazla ölüm arasında münasebet bulundu.

Tedavi ve hastalık tanımlarını genişletebilen klinik kılavuzlar genellikle profesyonel dernekler tarafından hazırlanır ve ilgili şirketlerle finansal bağları olan kişiler tarafından yazılır.

Tamamını okumak için: https://www.bmj.com/content/367/bmj.l6576

***

EK 1 (9.9.2021): BMJ: “İspatlanmış klinik faydası olmayan kanser ilaçlarının üçte biri hastalar için tavsiye edilmeye devam ediyor”. Kaynak: https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1959

***

EK 2 (30.10.2022): FERHAT ARSLAN “Ferhat hoca acayip tedaviler yapıyor, olmadık hastalıkta antibiyotik tedavileri ya da onların toksinlerinin bloke edici ilaçlar kullanıyor diye dedikodu 🙂 varmış. Bak şimdi senin lupus bizim bir bakteri ile ilgiliymiş rommatolog!”

Rehberlere uymuyorsun başına bir bela gelecek diye kaç defa uzaktan yakından uyarıldım. Canlarım ben bilim okur yazarı bir klinisyenim siz sadece rehber okuyorsunuz. O rehberleri de ilaç firmaları yazdırıyor. Okuyup uygulamaya devam bakalım.

Bir de bu esinti hanım artık kendi derdine düşmüş olmalı ki salgında yaptığımız alternatif tedavi makalesi için hepimize “SAHTEKARLAR” deyip dava açacağını söylediği davanın henüz cebini almadık. 20 küsür bilim insanı olarak bunu bekliyoruz.

Makale: Staphylococcus aureus skin colonization promotes SLE-like autoimmune inflammation via neutrophil activation and the IL-23/IL-17 axis

Kaynak: https://twitter.com/Ferhatarslandr/status/1586614299195211780?s=20&t=zApV_v88wmJ_I5K6luTx9w

***

EK 3 (15.11.2022): FDA’ nın neden sadece 8 fare üzerinde test edildikten sonra yeni bir ilacı onayladığını merak ediyorsanız işte cevabı: Tıp endüstrisi FDA’nın ilaç inceleme bütçesinin %75’ini sağlıyor.

Kaynak: https://www.forbes.com/sites/johnlamattina/2018/06/28/the-biopharmaceutical-industry-provides-75-of-the-fdas-drug-review-budget-is-this-a-problem/

***

EK 4 (6.12.2022): Hani şu birilerinin “taptığı” ve “bilimsel metin” zannettiği kılavuzlar var ya… Kılavuz hazırlayan komite üyeleri arasındaki çıkar çatışmalarının, kılavuz tavsiyelerinde önyargıya katkıda bulunduğu giderek daha fazla kabul görüyor.

Makale:  Managing risk from conflicts of interest in guideline development committees

Kaynak: https://www.bmj.com/content/379/bmj-2022-072252

***

EK 5 (26.10.2023): ABD’de yapılan araştırmaya göre, onkologları endüstriden nemalanan kanser hastalarının bazı tavsiye edilmeyen ve düşük değerli tedavileri alma ihtimalleri daha yüksek görünüyor. Bunun için araştırma yapmaya gerek var mıydı, bilemedim. 

Within some clinical scenarios, industry payments to physicians are associated with non-recommended and low value drugs. These findings raise quality of care concerns about the financial relationships between physicians and industry.

Kaynak: https://x.com/bmj_latest/status/1717335232142025071?s=20

Makale: Pharmaceutical industry payments and delivery of non-recommended and low value cancer drugs: population based cohort study

***

EK 6 (5.11.2023): FDA’ da Kovid aşıları için gözetim rolleri vazifesi olan iki uzman kurumdan ayrılarak Moderna için çalışmaya başladı.

Kaynak: https://www.bmj.com/content/383/bmj.p2486

Makale: The FDA and Moderna’s cosy relationship: how lax rules enable a revolving door culture

Bu tür garabetlere sebebiyet vermemek için FDA doğrudan endüstriye bağlansa çok iyi olur.

***

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Bir dost dedi ki:

   15 Şubat 2020, 08:15

   Boşuna nefes tüketme boşuna kendini yorma boşuna onunla bununla kötü olmaaaaa. Bu sistem böyle çalışıyor yani alan memnun satan memnun. Olan sana olur bak söylemedi deme.

Siz de yorumunuzu paylaşın: